FSSC 22000 Gıda Güvenliği Yönetimi Standardı, GFSI 2020 gerekliliklerine uyum gösterebilmek amacıyla Gıda Güvenliği Kültürü konusunun standartlar içerisinde nasıl yönetildiğine ilişkin bir rehber yayınladı. Bu rehber, FSSC 22000 Versiyon 5.1 ile birlikte Kasım 2020 tarihinde yayınlanmıştı. Yazıda “Gıda Güvenliği Kültürü” ile ilgili bu rehberin detaylarını bulabilirsiniz.
Gıda Güvenliği Kültürü Nedir?
Gıda güvenliği kültürü ile ilgili detaylı yazımıza buradan ulaşabilirsiniz: Gıda Güvenliği Kültürü Ayrıca iyi uygulamalardan biri olan anket çalışmamızın detayı bu yazıdadır: Gıda Güvenliği Kültürü Anketi
FSSC 22000 ve Gıda Güvenliği Kültürü
GFSI, onayladığı standartlarda gıda güvenliği kültürü ile ilgili bir yönetimin sorgulanmasını bekliyor. BRC veya IFS gibi standartlar, bu konuyla ilgili ayrı maddeler oluştururken, FSSC 22000 standardında, ISO 22000’in ilgili maddelerine atıf yapılıyor. Aşağıda bunların detayını bulabilirsiniz.
ÖNEMLİ NOT: FSSC 22000 Versiyon 6 Ek Gereklilikler içerisinde, Gıda Güvenliği Kültürü konusu ayrı bir ek gereklilik olarak yer verilmiştir. Bakınız: FSSC 22000 Versiyon 6
GFSI Bu Konuda Ne Bekliyor?
GFSI, kıyas standartlarında aşağıdaki gereklilikleri bildiriyor:
“Üst yönetimin Gıda Güvenliği Yönetim Sistemini kurma, uygulama, sürdürme ve sürekli iyileştirme taahhüdünün kanıtı sağlanacaktır. Bu, asgari olarak aşağıdakilerden oluşan gıda güvenliği kültürünün unsurlarını içerecektir:”
- İletişim
- Eğitim
- Çalışanlardan gelen geri bildirimler
- Gıda güvenliği ile ilgili faaliyetlerde performans ölçümü
Gıda Güvenliği Kültürüne Yönelik Rehber Sorular ve ISO 22000 Maddeleri
Aşağıda başlıklar halinde, bir işletmede gıda güvenliği kültürü ile ilgili konuları ve bunların ISO 22000’de yer alan maddelerini bulabilirsiniz. (Sadece madde numaraları verilmiştir, detayına “Kaynaklar” bölümünde yer alan rehberden veya ISO 22000 standardından bakabilirsiniz.)
Tabloda “Açıklama” bölümünde, FSSC 22000 ve gıda güvenliği kültürü için öne çıkarılması gereken konular belirtilmiş durumda.
İşletmeler, bu konuların ne seviyede olduğunu incelemeli ve geliştirmek için aksiyon belirlemelidir.
İletişim
| Rehber Sorular | ISO 22000 Maddesi | Açıklama |
|---|---|---|
| Üst yönetimin gıda güvenliği ile ilgili taahhütü nasıl? | 5.1. d) Liderlik | Gıda güvenliği kültürü ile ilgili olarak organizasyon genelinde her departman ve kişiler için beklentiler nelerdir? |
| Gıda güvenliği beklentileri tüm çalışanlara nasıl iletiliyor? | 5.2.2. a) b) Gıda Güvenliği Politikası | Gıda güvenliği kültürü yönüyle çalışanlarla iletişim |
| Şirketinizin vizyonu ve misyonu, tüm personel tarafından anlaşılacak şekilde açıkça ifade edilmiş mi? | 5.2.2. b) | |
| Tüm çalışanların sorumluluklarını bildiğinden ve gıda güvenliği ile ilgili görevlerinden sorumlu tutulduğundan ve sorumlulukların birbiriyle bağlantılı olduğundan emin misiniz? | 5.3.1. 7.4.3. | Üretim performansı ve gıda güvenliği konularında personel nasıl bilgileniyor? |
| Şirketinizin gıda güvenliği beklentilerini ve bunların kararlara nasıl uygulanacağını ifade edebilir misiniz? | 4.2. İhtiyaç ve Beklentiler 6.2. Hedefler | |
| Stratejiniz, doğru kararların alınmasını sağlamak için uygun gözetim ile hızlı ve etkili bir şekilde yanıt vermenizi sağlıyor mu? | 4.1. 6.3. 9.3. | Örneğin, müşteri şikayetleri veya tedarikçi sorunları ile ilgili reaksiyon kabiliyeti |
| Endüstriye yönelik edinilen bilgilerin işinizle ilgili potansiyel tehlikeleri veya riskleri belirlemeye yardımcı olduğu örnekleri belirleyebilir misiniz? | 4.1. İç ve dış hususlar | Yasal, teknolojik, kültürel, sosyal ve ekonomik ortamlar, siber güvenlik ve gıda sahteciliği, gıda savunması, kuruluşun uluslararası veya ulusal, bölgesel veya yerel bağlamda bilgi birikimi ve performansı |
Eğitim
| Rehber Sorular | ISO 22000 Maddesi | Açıklama |
|---|---|---|
| En son gıda güvenliği eğitiminiz ne zamandı ve ne öğrendiniz? | 7.2. b) | |
| Personeli, kendi alanlarındaki tehlike ve risk yönetimi kontrollerinin neden bu kadar önemli olduğunu ve bunlara uymamanın sonuçlarının ne olacağını anlamaları için nasıl eğitirsiniz? | 7.3. | Eğitim programı ve eğitim içeriğinin incelenmesi. |
çalışanların geri bildirimi
| Rehber Sorular | ISO 22000 Maddesi | Açıklama |
|---|---|---|
| Siz veya ekibinizden biri en son ne zaman bir gıda güvenliği endişesini dile getirdiniz? | 5.3.3. | Özellikle personel tarafından dile getirilen gıda güvenliği problemlerine ve bunun gıda güvenliği ekibi ve üst yönetim tarafından nasıl yönetildiğine bakın. |
| Kuruluşunuzda gıda güvenliğine nasıl katkıda bulunuyorsunuz? | 7.3. c) | |
| Çalışanlar gıda güvenliği beklentilerine ne düzeyde bağlı ve bu doğrultuda hareket ediyor? | 7.1.2. | |
| Dokümanlarınız, çalışanların gıda güvenliği kararlarını ve davranışlarını destekleyecek şekilde mi tasarlandı? | 7.5.1. b) | Şu konular dikkate alınarak değerlendirilmelidir: Organizasyonun büyüklüğü, ürün ve hizmetlerin türü; süreçlerin karmaşıklığı ve etkileşimleri; kişilerin yetkinliği. |
| Çalışanlar gıda güvenliği ile ilgili süreçlerin ve talimatların tasarımı ve geliştirilmesi ile ilgileniyor mu? | 5.3.2. |
Performans Ölçümü
| Rehber Sorular | ISO 22000 Maddesi | Açıklama |
|---|---|---|
| Gıda güvenliği performansınız nasıl ölçülür? | 9.1.2. 9.3.2. | Üretim performansı ve gıda güvenliği konularında personelin geri bildirim aldığı kanıtları arayın. Örneğin. gıda güvenliği performansını açıkça gösteren genel bir şirket panosu. |
| Ölçtüğünüz şey (örn. müşteri şikayetleri; prosedürlere uygunluk, verimlilik vb.) gıda güvenliği kültürünüzü nasıl etkiler? | 9.1.2. 10.2. | Şikayetlerin ve uygunsuzluk konularının kuruluş ve üst yönetim tarafından nasıl yönetildiğini değerlendirin. |
| Değişimi nasıl öngörüyor, yönetiyor ve buna yanıt veriyor, geçmişten nasıl ders alıyor ve geleceğe nasıl hazırlanıyorsunuz? | 6.1.1. | |
| “Ramak kala” konularını nasıl gözden geçiriyorsunuz ve bu bilgileri gıda güvenliği sisteminizde iyileştirmeler yapmak için nasıl kullanıyorsunuz? | 8.9.1. 10.3. |
Kaynaklar
- FSSC 22000, Guidance: Food Safety Culture, November 2020, https://www.fssc22000.com/wp-content/uploads/2020/11/FSSC-22000-Guidance-Document-Food-Safety-Culture-_Version-5.1.pdf
- GFSI, A Culture of Food Safety, Position Paper, 2018, https://mygfsi.com/wp-content/uploads/2019/09/GFSI-Food-Safety-Culture-Full.pdf