Ambalajlı Ürünlerde “e” İşareti | Yasal Gereklilikler

Gıda paketlerinde olduğu gibi, ürün ambalajlarında ve etiketlerinde bulunan, ürün ağırlığı veya hacmini gösteren birimin yanında bulunan “e işareti” ne anlama geliyor? Aşağıdaki yazımızda, “e” sembolü ile ilgili yasal şartları ve gereklilikleri bulabilir, hangi kurallar dahilinde ambalaj üzerinde kullanılabileceğini öğrenebilirsiniz.

E İşareti

℮ İşaretinin Yasalardaki Yeri

℮ işareti ile ilgili kurallar, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yayınlanan “Hazır Ambalajlı Mamullerin Ağırlık ve Hacim Esasına Göre Net Miktar Tespitine Dair Yönetmelik (76/211/AT)”te belirtilmektedir. Bu yönetmeliğin Avrupa Birliği’ndeki karşılğı, 76/211/EEC sayılı regülasyondur.  İşareti kullanmak, ürünlerin bu yönetmelik şartlarına uygunluğunun bir teyididir.

Yönetmelik, ağırlıkları 5 gram ile 10 kg (veya hacim ise litre) arasında olan paketlenmiş ürünleri kapsar.  Bu aralıktaki paketlenmiş ürünler, ağırlık (veya hacim) olarak yönetmelik hükümlerine uymak zorundadır. Yönetmelik, gıda ürünlerinin yanında, ağırlık veya hacim ile satılan paketlenmiş ürünleri de kapsar. Örneğin, kozmetik ürünler, diş macunu, temizlik malzemeleri, deterjan vb.

e İşareti Zorunlu mu?

Yönetmelikte, “Madde 6 (1) BuYönetmelik hükümlerine uygun olan hazır ambalajlara, “℮” işareti yerleştirilebilir.” şeklinde geçer. Dolayısı ile kullanmak zorunlu değil, yönetmelik şartlarına uyulduğunu teyit eden bir işarettir. İşaret kullanılsa da kullanılmasa da yönetmelik kurallarına uymak zaruridir. Aşağıdaki bölümlerde detaylar belirtilmiştir.

“E” İşareti Font Nedir?

“℮” işareti harfsel bir simgedir. Uygun bir font kullanılabilir. Klavye kısa yolu ALT+8494 Örneğin, bir Word dosyası içinde ALT tuşuna basılı tutarak 8494 basıp bıraktığınızda bu karakter çıkar. “Simge Ekle” olarak da bulabilirsiniz.

Buradan da kopyalayabilirsiniz: ℮

Miktar ve “e” İşaretinin Yazı Büyüklüğü

Ambalajların üzerindeki yazılar ve işaretler silinmeyecek, açıkça okunabilecek ve iyi görünebilecek şekilde yazılmak zorundadır. Ürünlerin ambalajında, miktar ve birimlerin yazı büyüklüğü,  en az tabloda belirtilen boyutta olmalıdır.

Paket Ağırlığı Kuralları

Ürünlerin dolum miktarında izin verilen eksik dolum miktarları

Paketli ürünlerin ağırlık (veya hacim) toleransları aşağıdaki tabloda belirtilmiştir. Bazı gramaj aralıklarında yüzde (%) ile, bazı aralıklarda ise miktar (gram veya mililitre) ile tolerans verilmiştir. Örneğin; 150 g.lık bir ürünün en az gramaj toleransı %4,5 iken, 250 g.lık bir ürününki 9 gramdır.

Genel Kurallar

Yukarıdaki tablo dikkate alınarak, bir parti ürünün paket ağırlığı açısından uygun olup olmadığı, aşağıdaki 3 kriterin durumuna göre belirlenir.

1. Parti bazında, paket ağırlıklarının ortalaması nominal ağırlıktan (paket üzerinde belirtilen değerden) daha az olamaz.
2. Parti bazında, aşağıda gösterilen parti büyüklüğüne göre numune alma planında verilen kabul kriterlerine uygun olmalıdır.
3. Tabloda verilen negatif toleransın 2 katından daha fazla eksik dolumlu ürün bulunamaz. Örneğin, 400 g.lık bir üründe, %6’dan daha fazla oranda eksik dolum yapılmış hiç ürün olmamalıdır.

Numune alma planı ve kabul kriteri (tahribatsız kontrol)

Yukarıdaki tabloyu inceleyelim…

Tabloda, parti büyüklüğüne göre, alınması gereken örnek adedi gösteriliyor. Önce 1. sırada gösterilen adet kadar numune alınır. Toleransların altında gelen ürün sayısı belirlenir. Eğer bu sayı, kabul kriteri olarak gösterilen sayıya eşit veya altında ise parti kabul edilir. Hatalı ürün adedi, ret kriteri olarak belirtilen sayıya eşit veya üzerinde ise parti reddedilir.

Eğer ilk örneklemede, hatalı ürün sayısı, kabul ve ret kriteri olarak belirtilen sayıların arasında ise, 2. örneklemeye geçilir.

2. örneklemede de aynı miktarda örnek alınır. Her iki örneklemede ortaya çıkan toplam hatalı ürün sayısı tablo ile kıyaslanır. Buna göre kabul veya ret kararı verilir.

Örnek

Aşağıda, parti büyüklüğü 5000 adet olan bir üretim için, ağırlık kontrolünde kabul veya ret kararı şematik olarak gösterilmiştir.