Avrupa Birliği Komisyonu, 9 Nisan 2024 tarihinde yayınladığı regülasyon ile, bazı gıdalarda T-2 ve HT-2 Toksinleri için limitler getirdi. (EU) 2024/1756 no.lu bu regülasyon, Gıda Bulaşanları ile ilgili regülasyonun (2023/915) 1.9. bölümü olarak eklendi. Bu yazıda, T-2 ve HT-2 Toksinleri ile ilgili yasal detayları bulabilirsiniz.
T-2 ve HT-2 Toksinleri Nedir?
T-2 ve HT-2 toksinleri çeşitli Fusarium mantar türleri tarafından üretilen mikotoksinlerdir. T-2 toksini hızla çok sayıda ürüne metabolize edilir ve HT-2 toksini majör bir metabolittir.
EFSA Değerlendirmesi ve Regülasyonun Geçmişi
Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi EFSA, 2011 yılında gıda ve yemde T-2 ve HT-2 toksinlerinin varlığıyla ilgili hayvan ve halk sağlığı riskleri hakkında bilimsel bir görüş yayınladı. Otorite, T-2 ve HT-2 toksinlerinin toplamı için 0,1 μg/kg vücut ağırlığı (bw) olarak bir grup tolere edilebilir günlük alım (tolerable daily intake-TDI) belirledi. Mevcut oluşum verilerine dayalı olarak toksinlerin toplamı kronik insan diyet maruziyeti tahminleri, tüm yaş gruplarındaki popülasyonlar için TDI’nın altındaydı ve bu nedenle acil bir sağlık sorunu değildi.
2011 tarihli bilimsel görüşün sonuçları dikkate alınarak, tahıl ve tahıl ürünlerindeki T-2 ve HT-2 toksinleri hakkında daha fazla veri toplamak, oluşumlarındaki yıldan yıla değişimi daha iyi anlamak ve gıda işleme (örneğin pişirme) ve tarımsal faktörlerin toksinlerin varlığına olan etkisi hakkında daha fazla bilgi edinmek amacıyla Komisyon Tavsiyesi 2013/165/EU kabul edildi.
2017 yılında, Otorite T-2 ve HT-2 toksinleri ve bunların modifiye edilmiş formları için grup sağlık temelli bir rehberlik değeri belirlemenin uygunluğuna ilişkin bilimsel bir görüş yayınladı. Toksinlerin ve bunların modifiye edilmiş formlarının toplamı için 0,3 μg/kg vücut ağırlığına sahip bir grup akut referans dozu (ARfD) belirlendi. Ek olarak, önceki 0,1 μg/kg vücut ağırlığına sahip grup-TDI’nın yerine 0,02 μg/kg vücut ağırlığına sahip T-2 ve HT-2 toksinleri ve bunların modifiye edilmiş formlarının toplamı için bir TDI belirlendi.
Limitler Hangi Gıdaları İçeriyor?
İlgili regülasyonda aşağıdaki gıdalar için limitler belirlenmiştir. Riskler işlenmiş ve işlenmemiş tahıllar üzerinedir.
- İşlenmemiş tahıllar (örneğin, arpa, mısır, yulaf, buğday)
- Tahıl bazlı fırıncılık ürünleri
- Kahvaltılık tahıllar
- Yulaf ezmesi
- Tahıl bazlı bebek ürünleri
T-2 ve HT-2 Toksinleri – Gıdalarda Limitler
T-2 ve HT-2 toksinleri için bazı gıdalardaki limitler aşağıdaki tabloda verilmiştir. (Detaylar için kaynaklar bölümünde verilen regülasyona bakınız.)
Değerler “μg/kg” (ppb) olarak verilmektedir.
| Gıda | Limit |
|---|---|
| 1.9. | T-2 ve HT-2 toplamı (μg/kg) |
| 1.9.1. İşlenmemiş tahıllar (alt maddeler hariç) | 50 |
| 1.9.1.1. İşlenmemiş maltlık arpa | 200 |
| 1.9.1.2. İşlenmemiş maltlık arpa dışında arpa | 150 |
| 1.9.1.3. İşlenmemiş mısır ve durum buğdayı | 100 |
| 1.9.1.4. İşlenmemiş kabuklu yulaf | 1250 |
| 1.9.2. Son tüketici için işlenmemiş tahıllar | 20 |
| 1.9.2.1. Yulaf (son tüketici için) | 100 |
| 1.9.2.2. Arpa, Mısır, Durum Buğdayı (son tüketici için) | 50 |
| 1.9.3. Öğütülmüş tahıl ürünleri | 20 |
| 1.9.3.1. Yulaf ürünleri (yulaf kepeği dahil) | 100 |
| 1.9.3.2. Yulaf haricindeki diğer tahıl kepekleri ve mısır ürünleri | 50 |
| 1.9.4. Fırıncılık ürünleri | 20 |
| 1.9.5. %90’dan fazlası yulaf ürünü olan fırıncılık ürünleri | 100 |
| 1.9.6. Yulaf ezmesi | 100 |
| 1.9.7. Kahvaltılık tahıllar (%40’dan az yulaf) | 50 |
| 1.9.8. Kahvaltılık tahıllar (%40’dan fazla yulaf) | 75 |
| 1.9.9. Tahıl bazlı bebek ürünleri | 10 |
| 1.9.10. Bebek ve küçük çocuklar için özel beslenme amaçlı gıdalar | 10 |
Regülasyon Yürürlük Tarihi
Regülasyon, 1 Temmuz 2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu tarihten önce piyasaya arz edilen ürünler, raf ömrü sonuna kadar piyasada bulunabilir.
Kaynaklar
- Commission Regulation (EU) 2024/1038 of 9 April 2024 amending Regulation (EU) 2023/915 as regards maximum levels of T-2 and HT-2 toxins in food, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A32024R1038
- Commission Regulation (EU) 2023/915 of 25 April 2023 on maximum levels for certain contaminants in food, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A02023R0915-20240722