Tropan ve Pyrrolizidine Alkaloidler, bazı bitki türlerinde doğal olarak üretilen ikincil metabolitlerdir. Tropan ve Pyrrolizidine Alkaloidler, genotoksik ve kanserojen özellikleri nedeniyle gıda ve yemlerde istenmeyen maddeler olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle, çeşitli bitki ve tahıl türlerine bulaşma olasılıkları nedeniyle, Avrupa Birliği regülasyonları ile yasal limitler getirilmiştir. Bu yazıda Tropan ve Pyrrolizidine Alkaloidler için, riskli tüketim ürünlerinde sınır değerleri bulabilirsiniz. Detaylar ve güncel bilgiler için, kaynaklar bölümünde verilen yönetmelikleri inceleyiniz.
Tropan Alkaloidler
Tropane Alkaloidler, (EC) 1881/2006 no.lu gıda bulaşanları yönetmeliğine, 27 Ağustos 2020 tarihinde (EU) 2021/1408 no.lu regülasyon ile dahil edildi.
2021/1408 no.lu regülasyona göre, belirlenen limitlerin yürürlük tarihi 1 Eylül 2022‘dir. Bu tarihten önce üretilen ürünler, raf ömrü sonuna kadar satışta kalabilir.
Tropan Alkaloidlerin gıdalardaki sınır değerleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir:
| No | Gıda | Maksimum Limit (μg/kg) (ppb) |
|---|---|---|
| Atropine – Scopolamine | ||
| 8.2.1. | Darı, sorgum, karabuğday, mısır veya bunların türevlerini içeren işlenmiş tahıl bazlı gıdalar ve bebek ve küçük çocuk gıdaları | 1,0 – 1,0 |
| Atropine ve Scopolamine toplamı | ||
| 8.2.2. | İşlenmemiş darı ve buğday | 5,0 |
| 8.2.3. | İşlenmemiş mısır, aşağıdakiler hariç: – ıslak öğütme ile işlenmesi amaçlanan işlenmemiş mısır – mısır patlağı için işlenmemiş mısır | 15 |
| 8.2.4. | İşlenmemiş karabuğday | 10 |
| 8.2.5. | – Patlatmak için mısır – Son tüketici için darı, sorgum ve mısır – Öğütülmüş darı, sorgum ve mısır | 5,0 |
| 8.2.6. | – Son tüketici için karabuğday – Karabuğday değirmencilik ürünleri | 10 |
| 8.2.7. | 8.2.8’de belirtilen bitki çayları hariç, bitkisel çaylar (kuru ürün). | 25 |
| 8.2.8. | Anason tohumlarının bitkisel çayları (kuru ürün) | 50 |
| 8.2.9. | Bitkisel çaylar (sıvı) | 0,20 |
Pyrrolizidine Alkaloidler
Pyrrolizidine Alkaloidler, (EC) 1881/2006 no.lu gıda bulaşanları yönetmeliğine, 11 Aralık 2020 tarihinde (EU) 2020/2040 no.lu regülasyon ile dahil edildi.
2020/2040 no.lu regülasyona göre, belirlenen limitlerin yürürlük tarihi 1 Temmuz 2022‘dir. Bu tarihten önce üretilen ürünler, 31 Aralık 2023 tarihine kadar satışta kalabilir.
Pyrolizidin Alkaloidlerin gıdalardaki sınır değerleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir:
| No | Gıda | Maksimum Limit (μg/kg) (ppb) |
|---|---|---|
| 8.4.1. | Bitki çayları (kuru ürün) 8.4.2. ve 8.4.4.’de belirtilenler hariç | 200 |
| 8.4.2. | Rooibos, anason (Pimpinella anisum), melisa, papatya, kekik, nane, limon otu (kuru ürün) bitki çayları ve sadece bu kuru bitkilerden oluşan karışımlar 8.4.4.’de belirtilenler hariç | 400 |
| 8.4.3. | Çay (Camellia sinensis) ve aromalı çay (kuru ürün) 8.4.4’te belirtilen çay ve aromalı çay hariç. | 150 |
| 8.4.4. | Çay (Camellia sinensis) ve aromalı çay ve bitki çayları, bebek ve küçük çocuklar için (kuru ürün) | 75 |
| 8.4.5. | Çay (Camellia sinensis) ve aromalı çay ve bitki çayları, bebek ve küçük çocuklar için (sıvı) | 1,0 |
| 8.4.6. | Ekstraktlar dahil bitkisel bileşenler içeren gıda takviyeleri 8.4.7.’de belirtilen gıda takviyeleri hariç | 400 |
| 8.4.7. | Polen bazlı gıda takviyeleri Polen ve polen ürünleri | 500 |
| 8.4.8. | Son tüketici için piyasaya arz edilen hodan (borage) yaprakları (taze, dondurulmuş) | 750 |
| 8.4.9. | 8.4.10’da belirtilen kuru otlar haricindeki kuru otlar | 400 |
| 8.4.10. | Hodan (borage), selam otu (lovage), mercanköşk (marjoram) ve kekik (kurutulmuş) ve yalnızca bu kuru otlardan oluşan karışımlar | 1000 |
| 8.4.11. | Kimyon tohumları | 400 |
Opium Alkaloidler (Afyon Alkaloitler)
Pyrrolizidine Alkaloidler, (EC) 1881/2006 no.lu gıda bulaşanları yönetmeliğine, 11 Aralık 2020 tarihinde (EU) 2021/2142 no.lu regülasyon ile dahil edildi.
2021/2142 no.lu regülasyona göre, belirlenen limitlerin yürürlük tarihi 1 Temmuz 2022‘dir. Bu tarihten önce üretilen ürünler, raf ömrü sonuna kadar satışta kalabilir.
Opium Alkaloidlerin gıdalardaki sınır değerleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir:
| No | Gıda | * Maksimum Limit (mg/kg) (ppm) |
|---|---|---|
| 8.5.1. | Son tüketici için piyasaya arz edilen bütün, toz veya öğütülmüş haşhaş tohumları | 20 |
| 8.5.2. | Haşhaş tohumu içeren unlu mamüller ve/veya bunlardan türetilen ürünler | 1,5 |
Opium alkoloidler için maksimum limit, kodein seviyesine 0,2 faktörünün uygulandığı, morfin ve kodeinin toplamıdır. Yani maksimum limit, morfin + (0,2 * kodein) toplamını ifade eder.
Kaynaklar
- Commission Regulation (EC) No 1881/2006 of 19 December 2006 setting maximum levels for certain contaminants in foodstuffs, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A02006R1881-20220701#E0024
- Commission Regulation (EU) 2021/1408 of 27 August 2021 amending Regulation (EC) No 1881/2006 as regards maximum levels of tropane alkaloids in certain foodstuffs, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A32021R1408
- Commission Regulation (EU) 2020/2040 of 11 December 2020 amending Regulation (EC) No 1881/2006 as regards maximum levels of pyrrolizidine alkaloids in certain foodstuffs, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A32020R2040
- Commission Regulation (EU) 2021/2142 of 3 December 2021 amending Regulation (EC) No 1881/2006 as regards maximum levels of opium alkaloids in certain foodstuffs, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=celex%3A32021R2142
- EFSA, Occurrence of tropane alkaloids in food, 08.12.2016, https://www.efsa.europa.eu/en/supporting/pub/en-1140
- EFSA, Occurrence of Pyrrolizidine Alkaloids in food, 03.08.2015, https://www.efsa.europa.eu/en/supporting/pub/en-859
- EFSA, Update of the Scientific Opinion on opium alkaloids in poppy seeds, 16 May 2018, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/5243