Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 22 Ekim 2020’de yayınlanan “Okul Gıdası Hakkında Tebliğ” ile, okul kantinlerinde satılacak hazır ambalajlı ürünler için yeni düzenlemeler getirildi. Okul gıdası şartları ve satış kuralları yeniden düzenlendi.
Buna göre, hazır ambalajlı gıdaların, okul kantinlerinde satılabilmesi için “okul gıdası onayı” alınması gerekecek. Uygulama 6 Eylül 2021 tarihinde yürürlüğe girecek. Detaylar aşağıdadır.
Okul Gıdası Uygulamasının Geçmişi
Okul Gıdası ile ilgili ilk kurallar 2019 yılında yürürlüğe girmiş ancak 2019 yılında okulların açılmasından hemen önce 2020 yılına ertelenmişti. 7 Eylül 2020 tarihinde uygulanması beklenen kurallar, tüm dünyayı saran Covid-19 salgını, okulların zamanında açılamaması veya kısmi açılması ve uzaktan eğitimin devam etmesi nedeniyle anlamsız hale geldi. Geçmiş bilgiler için bakınız.
Yeni Okul Gıdası Hakkında Tebliğ ve Kurallar
22 Ekim 2020 tarihinde yayınlanan “Okul Gıdası Hakkında Tebliğ” ile ilgili bazı bilgiler aşağıdaki gibidir. Detayları için tebliği inceleyiniz.
- Konuyla ilgili önceki tebliğ yürürlükten kaldırıldı.
- Uygulama yürürlük tarihi 6 Eylül 2021 olarak belirlendi.
- “Okul Gıdası Onayı” zorunlu hale getirildi. Detayı için bu yazıyı inceleyin: Okul gıdası onayı nasıl alınır?
- Tebliğ kapsamındaki ürünlerde “Okul Gıdası Logosu” bulunması zorunludur. (Logolu ürünler, diğer perakande işletmelerde de satışa sunulabilir.)
- Oyuncak olarak kullanılması muhtemel madde ve malzemeler, gıda ambalajı olarak kullanılamaz.
- Okul gıdası kriterleri Sağlık Bakanlığınca belirlenir.
Okul Gıdası Şartları
Okul gıdası şartları ile ilgili olarak, Sağlık Bakanlığı’nın 2016 yılında yayınladığı bir genelge var. Özeti aşağıdadır. Genelgeye “Kaynaklar” bölümünden ulaşabilirsiniz.
Eğitim Kurumlarında Satışı Uygun Olmayan Gıdalar
• Enerji içecekleri, gazlı içecekler, aromalı içecekler (soğuk çay, ice tea), kolalı içecekler, aromalı doğal mineralli içecek, aromalı şurup, aromalı içecek tozu, aromalı su, meyveli içecek, meyveli içecek tozu, meyveli doğal mineralli içecek, yapay soda, meyveli şurup, sporcu içecekleri, sporcu suları, meyve nektarı, meyve suyu konsantresi
• Kızartmalar
• Cipsler (patates, mısır, şekillendirilmiş vb.), gevrek çerezler
• Tüm çikolata türleri (ayrı satılan veya ürünlere eklenmiş, damla çikolata, sürülebilir çikolata ve çikolata kaplanmış olanlar dâhil), gofretler (sade, dolgulu, kaplamalı..)
• Tüm şeker ve şekerleme türleri (jöle şekerleme, sert şekerlemeler, yumuşak şeker, dolgulu-dolgusuz, kaplamalı, draje, tüm lolipoplar vb.)
• Guarana, guarana özü, eklenmiş kafein içeren ürünler
• Kremalı, çikolata dolgulu, jöleli, kekler ve pastalar (yaş pastalar, ekler, kruvasan, donut, parfe, mozaik pasta, muffin, cupcake vb.)
• Hamurlu, şerbetli tatlılar (kuru baklava dahil)
• Tatlandırıcı içeren yiyecek ve içecekler
• Krema, hindistan cevizi sütü ve kreması
• Çay ve kahve tarzı içecekler (liseler hariç)
Hazır Ambalajlı Okul Gıdası Kriterleri
• Ürünün toplam enerji içeriği ≤ 200 kkal’i aşmamalıdır.
• Ürünün yağdan gelen enerjisi toplam enerjisinin % 35’ini aşmamalıdır.
• Ürünün doymuş yağdan gelen enerjisi, toplam enerjinin % 10’unu aşmamalıdır.
• Doğal ve eklenmiş şekerden gelen enerji, toplam enerjisinin % 35’ini aşmamalıdır.
• Ürünün sodyum içeriği ≤ 200 mg’ı aşmamalıdır.
• Dondurma, sütlü buz, bitkisel yağlı sütlü buz, sütlü tatlılar da ürünün enerjisi ≤ 150 kkal ve doymuş yağ ≤ 3 g ’ı aşmamalıdır.
• Yenilebilir buzlu ürünler % 99’dan fazla meyve suyu içermeli, şeker eklenmemiş ve miktarı 125 mL’den az olmalıdır.
• Ezilmiş/ kırılmış buzlu içecekler %99’dan fazla meyve suyu içermeli, şeker eklenmemiş ve miktarı 200mL den az olmalıdır.
• Üretiminde şeker kullanılan, çeşnili ve/veya aroma verici içeren içme sütlerinde; eklenmiş şeker : ≤ 5g/100mL ve toplam şeker (doğal süt şekeri ve eklenmiş şeker): ≤ 9,5g/100mL olmalıdır.
• Üretiminde şeker kullanılan çeşnili ve/veya aroma verici içeren yoğurtlarda; toplam şeker miktarı ≤ 12,5g /100g olmalıdır.
• Meyve ve sebze suları; % 100 meyve ve sebze suyu olmalı, ilave şeker içermemeli, 250 mL.den büyük olmamalıdır.
Kaynaklar
- Okul Gıdası Hakkında Tebliğ, 22 Ekim 2020, Resmi Gazete No: 31282, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/10/20201022-23.htm
- Okul Kantinlerinde Satılacak Gıdalar ve Eğitim Kurumlarındaki Gıda İşletmelerinin Hijyen Yönünden Denetlenmesi Genelgesi, 10.03.2016, https://www.gursahakman.com/wp-content/uploads/2019/08/Okul-Kantin-Genelge-2016.pdf
- Türkiye Gıda Dernekleri Federasyonu – TGDF Akademi tarafından düzenlenen “Okul Gıdası Hakkında Tebliğ” ile ilgili uzaktan canlı “Webinar” kaydı, 27.10.2020, Katılımcılar: Tarık Tezel (Moderatör), Selman Ayaz (Tarım ve Orman Bakanlığı), Dç. Dr. Nazan Yardım (Sağlık Bakanlığı), Özkan Avcı (Milli Eğitim Bakanlığı), https://www.youtube.com/watch?v=FtnpU1U9PuI