Okul Gıdası – Şartlar ve Gereklilikler

Bu yazıyı paylaş:
Okul Gıdası Logo

Tarım ve Orman Bakanlığı, 4 Ocak 2019’da “Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği”nin değiştirilmesine yönelik bir taslak yayınladı. Okul Gıdası konusu bu taslakta yer aldı ve okul gıdası logosu ilk kez bu taslakta görüldü.

Bu yönetmeliğin tanımlar bölümünde logo şöyle tanımlanıyor: Okul gıdası logosu: Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı resmi ve özel okul/kurumların bünyesinde faaliyet gösteren; yemekhane, kantin, kafeterya, büfe, çay ocağı gibi gıda işletmelerinde satışı yapılacak olan gıdaların etiketi üzerinde yer alacak logodur.

3. GÜNCELLEME: 22.10.2020 tarihinde, Tarım ve Orman Bakanlğı tarafından “Okul Gıdası Hakkında Tebliğ” (Tebliğ No: 2020/23) yayınlanarak, önceki tebliğler yürürlükten kaldırıldı. Yürürlük tarihi 06.09.2021 olarak belirlendi. Okul Gıdası Onayı zorunlu hale getirildi. Detaylar için bakınız.

2. GÜNCELLEME: 15.09.2019 tarihinde, Tarım ve Orman Bakanlğı tarafından yayınlanan tebliğe göre, okul gıdası logosu uygulaması 07.09.2020 tarihine kadar ertelendi. (Tebliğ No: 2019/40) http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/09/20190915-7.htm

1. GÜNCELLEME: 20.06.2019 tarihinde, Tarım ve Orman Bakanlğı tarafından “OKUL GIDASI LOGOSU UYGULAMASI USUL VE ESASLARI HAKKINDA TEBLİĞ (Tebliğ No: 2019/29)” yayınlandı. Resmi gazete bağlantısı: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/06/20190620-5.htm

Milli Eğitim Bakanlığı, uygulama ile ilgili bir kampanya başlattı ve internet sitesinde duyurdu: http://www.meb.gov.tr/okul-kantinlerinde-logo-donemi-basliyor/haber/17770/tr

Ne zaman yürürlüğe girecek?

Yönetmelik, okul gıdası logosuna ilişkin hükümlerin 07 Eylül 2020  tarihinde yürürlüğe gireceğini belirtiyor. Buna göre, bu tarihten sonra, yani 2020-2021 okul dönemi itibariyle kantinlerde satılacak ambalajlı ürünlerde “Okul Gıdası Logosu” bulunması zorunlu.

Milli Eğitim Bakanlığı Genelgesi

Milli Eğitim Bakanlığı, 2016 yılında “Okul Kantinlerinde Satılacak Gıdalar ve Eğitim Kurumlarındaki Gıda İşletmelerinin Hijyen Yönünden Denetlenmesi” konulu bir genelge yayınladı. Bu genelge, ekinde “Okul Sağlığı Bilim Kurulu Karar Tutanağı” içeriyor. Yasaklı ürünler ve kriterler bu tutanakta bulunuyor.

Ayrıca, aynı genelgede “Kantin, Yemekhane, Kafeterya, Büfe, Çay Ocağı vb. Yerlerin Taşıması Gereken Gıda Güvenliği ve Hijyen Şartları” ve denetim formu bulunuyor.

Genelgeyi PDF olarak indirmek için tıklayınız.

Okul Gıdası Ürünleri Hangi Şartları Taşımalı?

Milli Eğitim Bakanlığı, yukarıda belirtilen, 2016 yılında yayınladığı bir genelge ile, kantinlerde satışı yasaklanan ürünleri ve ayrıca  izin verilenler için de gereken şartları belirlemişti. Bu kurallar, genelgenin ekinde bulunan “Okul Sağlığı Bilim Kurulu Karar Tutanağı”nda yer almıştı.

Buna göre eğitim kurumlarında satışı uygun olmayan gıdalar:

• Enerji içecekleri, gazlı içecekler, aromalı içecekler (soğuk çay, ice tea), kolalı içecekler, aromalı doğal mineralli içecek, aromalı şurup, aromalı içecek tozu, aromalı su, meyveli içecek, meyveli içecek tozu, meyveli doğal mineralli içecek, yapay soda, meyveli şurup, sporcu içecekleri, sporcu suları, meyve nektarı, meyve suyu konsantresi
• Kızartmalar
• Cipsler (patates, mısır, şekillendirilmiş vb.), gevrek çerezler
• Tüm çikolata türleri (ayrı satılan veya ürünlere eklenmiş, damla çikolata, sürülebilir çikolata ve çikolata kaplanmış olanlar dâhil), gofretler (sade, dolgulu, kaplamalı..)
• Tüm şeker ve şekerleme türleri (jöle şekerleme, sert şekerlemeler, yumuşak şeker, dolgulu-dolgusuz, kaplamalı, draje, tüm lolipoplar vb.)
• Guarana, guarana özü, eklenmiş kafein içeren ürünler
• Kremalı, çikolata dolgulu, jöleli, kekler ve pastalar (yaş pastalar, ekler, kruvasan, donut, parfe, mozaik pasta, muffin, cupcake vb.)
• Hamurlu, şerbetli tatlılar (kuru baklava dahil)
• Tatlandırıcı içeren yiyecek ve içecekler
• Krema, hindistan cevizi sütü ve kreması
• Çay ve kahve tarzı içecekler (liseler hariç)

Eğitim Kurumlarında Satışı Uygun Olan Gıda ve İçecekler

• Meyveler, çiğ tüketilebilen sebzeler (mevsimine uygun olarak), salatalar
(zeytinyağı ve limon eklenebilir)
• Kuru meyveler (30 g, ambalajlı, kaplamasız ve şeker katkısız – incir, kayısı, üzüm
vb.)
• Kuruyemişler (30 g, ambalajlı, soslanmamış, tuzsuz, kabuksuz – ceviz, fındık vb.)
• İçme suyu (şeker veya tatlandırıcı eklenmemiş)
• İçme sütü (UHT/Pastörize süt)
• Taze sıkılmış meyve ve sebze suyu (şeker ilavesiz olmalı, 250 mL den büyük
olmamalıdır)
• Yoğurt (100-150 g, paketli)
• Ayran (200 mL’lik paketli)
• Peynir (pastörize)
• Günlük haşlanmış yumurta
• Çeşnili ekmekler (çeşnisi; sert kabuklu meyveler, kurutulmuş meyveler, yağlı
tohumlar, baharat olan ekmekler)
• Tam buğday ekmeği, tam buğday unlu ekmek, karışık tahıllı ekmek vb. ürünlerden
yapılan aşağıdakileri içeren yağ eklenmemiş sandviçler;
-Yumurta veya peynir
-Turşu hariç taze domates, havuç, marul, biber vb. sebzeler
• Doğal mineralli su
• Şekersiz sakızlar

Paketli ürünler için şartlar

• Ürünün toplam enerji içeriği ≤ 200 kkal’i aşmamalıdır.
• Ürünün yağdan gelen enerjisi toplam enerjisinin % 35’ini aşmamalıdır.
• Ürünün doymuş yağdan gelen enerjisi, toplam enerjinin % 10’unu aşmamalıdır.
• Doğal ve eklenmiş şekerden gelen enerji, toplam enerjisinin % 35’ini aşmamalıdır.
• Ürünün sodyum içeriği ≤ 200 mg’ı aşmamalıdır.
• Dondurma, sütlü buz, bitkisel yağlı sütlü buz, sütlü tatlılar da ürünün enerjisi ≤ 150 kkal ve doymuş yağ ≤ 3 g ’ı aşmamalıdır.
• Yenilebilir buzlu ürünler % 99’dan fazla meyve suyu içermeli, şeker eklenmemiş ve miktarı 125 mL’den az olmalıdır.
• Ezilmiş/ kırılmış buzlu içecekler %99’dan fazla meyve suyu içermeli, şeker eklenmemiş ve miktarı 200mL den az olmalıdır.
• Üretiminde şeker kullanılan, çeşnili ve/veya aroma verici içeren içme sütlerinde; eklenmiş şeker : ≤ 5g/100mL ve toplam şeker (doğal süt şekeri ve eklenmiş şeker): ≤ 9,5g/100mL olmalıdır.
• Üretiminde şeker kullanılan çeşnili ve/veya aroma verici içeren yoğurtlarda; toplam şeker miktarı ≤ 12,5g /100g olmalıdır.
• Meyve ve sebze suları; % 100 meyve ve sebze suyu olmalı, ilave şeker içermemeli, 250 mL.den büyük olmamalıdır.

Hesaplama detayları için bu yazımızı ineleyebilirsiniz: https://www.gursahakman.com/okul-gidasi-logosu-hesaplama/

Aşağıdaki Kriterleri Sağladıklarında Satışı Uygun Görülen Atıştırmalık
(aperatif) Hazırlanan Gıda Maddeleri

• Poğaça (1 büyük boy=75 g), tost (15 g kaşar peynirli veya 30 g beyaz peynirli),
simit (1 küçük boy=90 g) için enerji içeriği ≤ 250 kkal, doymuş yağ içeriği ≤ 5 g ve
sodyum içeriği ≤ 400 mg olmalıdır.
• Sade kek (ev yapımı/pastane; 1 büyük dilim=60 g) enerji içeriği ≤ 240 kkal ve
doymuş yağ içeriği ≤ 3 g olmalıdır.

Aşağıdaki Kriterleri Sağladıklarında Satışı Uygun Görülen Sıcak ve İşlenmiş Gıda Maddeleri (100 g için)

• Tuzlu hamur işleri, sandviçler, makarnalar, pizzalar, pideler, fırınlanmış patates
ürünleri, pilav ve spagettiler için enerji içeriği ≤ 250 kkal, doymuş yağ içeriği ≤ 5 g
ve sodyum içeriği ≤ 400 mg olmalıdır.
• Et ürünleri (burgerler, köfteler, nuggetlar vb.), sosisler için enerji içeriği ≤ 250 kkal,
doymuş yağ içeriği ≤ 5 g ve sodyum içeriği ≤ 450 mg olmalıdır.
• İşlenmiş etler (salamlar, pastırmalar, sucuklar vb.) için enerji içeriği ≤ 250 kkal,
doymuş yağ içeriği ≤ 3 g ve sodyum içeriği ≤ 750 mg olmalıdır.

Okul Gıdası Logosunun Boyutları

Logoda kullanılan yazı karakterleri ve şekiller beyaz zemin üzerine siyah renk olur. Yukarıda bahsedilen yönetmeliğe göre logo boyutları aşağıdaki şekilde olmalıdır:

 Ambalaj üzerinde yer alacak logonun çapı;

 a) En geniş yüzeyi 80 cm² den büyük olan ambalajlarda veya kaplarda 2,5 cm,

 b) En geniş yüzeyi 25 cm² ile  80 cm² arasında olan ambalajlarda veya kaplarda 2 cm,

 c) En geniş yüzeyi 25 cm²’den küçük olan ambalajlarda veya kaplarda 1,5 cm olarak uygulanır.

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yayınlanan, “Okul Gıdası Logosu Uygulamasına İlişkin Sıklıkla Sorulan Sorular” için buraya tıklayınız. Bu yazının içeriği aşağıdaki gibidir. (+) işaretine basınız.

Okul gıdası logosu kullanımı için bir başvuru yapmak gerekli midir?
Okul Gıdası Logosu, Tarım ve Orman Bakanlığından İşletme Kayıt/Onay Belgesi alan gıda işletmecileri tarafından, belirtilen kriterlere uygun olarak üretilen hazır ambalajlı gıdalarda herhangi bir başvuruya gerek kalmaksızın kullanılır.
Etiketinde okul gıdası logosu bulunan hazır ambalajlı gıdalar nerede satılacaktır?
Etiketinde okul gıdası bulunan gıdalar Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel okul/kurumların bünyesinde faaliyet gösteren; kantin, kafeterya, büfe, çay ocağı gibi gıda işletmelerinde satışa sunulacaktır. Bunun dışında herhangi bir satış noktasına arz edilemez.
Etiketinde okul gıdası logosu bulunacak gıdalar nasıl belirlenmiştir?
Etiketinde okul gıdası logosu bulunacak gıdalar; Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan Okul Kantinlerinde Satılacak Gıdalar ve Eğitim Kurumlarındaki Gıda İşletmelerinin Hijyen Yönünden Denetlenmesi konulu Genelgenin ekinde yer alan Okul Sağlığı Bilim Kurulu Karar Tutanağında belirtilen kriterler esas alınarak belirlenmiştir.
Okul gıdası logosu hangi gıdaları kapsar?
Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel okul/kurumların bünyesinde faaliyet gösteren; kantin, kafeterya, büfe, çay ocağı gibi gıda işletmelerinde satışa sunulacak olan hazır ambalajlı gıdaları kapsar.
Basılı etiketlerinde önceden okul gıdası logosu olmayan gıdalara, belirtilen kriterlere uygun olmak şartı ile, okul gıdası logosu eklenebilir mi?
Etiketinde okul gıdası logosu bulunma kriterlerine uygun olan gıdaların etiketine okul gıdası logosu; ambalajdan ayrılmayacak/ çıkmayacak şekilde uygun yöntemler ile eklenebilir.
Bu yazıyı paylaş:

Bir Yorum Yazın