BRC, Covid-19 Korona Virüs salgınının neden olduğu olağanüstü koşullar nedeniyle, iç denetimler ve tedarikçi onayı konularında bazı bilgiler hazırladı. Bu bilgileri aşağıda Türkçe olarak bulabilirsiniz (-alıntıdır-), ayrıca kaynaklar bölümünde verilen bağlantılardan da ulaşabilirsiniz.
İç Denetimler
Bu sıradışı zamanlarda, ürün güvenlik sistemleri baskılanarak, üretim faaliyetlerine öncelik vermek için iç denetimler gibi faaliyetlerin iptal edilmesi cazip gelebilir. Bununla beraber iyi ürün güvenliği uygulamalarının sağlanması normalden daha hayati öneme sahip olacaktır ve iç denetim programı ürün güvenlik uygulamalarının doğrulanması için kendi kendine kullanılabilen çok güçlü bir araçtır. Bu nedenle iç denetimler asla iptal edilmemelidir.
Bununla beraber, iç denetim risk değerlendirme programını bu zamanda yeniden gözden geçirmek son derece değerlidir. Orijinal planı oluşturmak için kullanılan risk değerlendirmesi (madde 3.4.1) sahaların yetersizliği ürün güvenliği, bütünlüğü ve yasallığı açısından önemli etkiye neden olacak en kritik sistemleri tanımlamasını sağlamalıdır. Sonra tanımlanan kritik öğelerin planlanması ve tamamlanmasına öncelik verilebilir. Daha az etksi olan sistemlerin denetimleri gözden geçirilip, uygun olduğunda, yıl içerisinde daha ileri bir döneme yeniden planlanabilir.
GMP saha denetimleri (madde 3.4.4) ayrıca gözden geçirilebilir, fakat işletme, uyguladıkları temizlik, bakım planları, haşere kontrol yönetimi, temizlik malzemeleri vb. değişiklik yaptığında, bunların etkinliğinin değerlendirilebilmesi için doğrulanmasının gerekeceği unutulmamalıdır.
Sahalar olağan çalışma şekillerini de adapte etme ihtiyacı duyabilirler. Örneğin:
- Personel sıkıntısı varsa veya normalde taşeron kullanılıyorsa ama sahaya girmelerine izin verilmiyorsa alternatif denetçilerin belirlenmesi,
- Etkin alternatif denetim teknikleri, mesela, uzaktan denetimler kullanılarak dökümantasyon sistemleri tamamlanabilir mi?
Sonuç olarak, işletmenin standardın 3.4 bölümünün gerekliliklerini karşılamaya devam etmesi gerekiyor, çünkü bu ürün güvenliği sistemlerinin etkin ve amaçlandığı şekilde çalışmaya devam ettiğini doğrulanmasını hızlandıracaktır.
Tedarikçi Onayı
Önümüzdeki günlerde ve haftalarda, hammadde tedarik zincirlerinin normal hacimlerde veya normal tedarik zincirlerinde alımın mümkün olmaması, veya belirli ülkelerden veya bölgelerden yapılan ithalatların gecikmesi veya periyodik ithalatının mümkün olmaması gibi sıkıntılar yaşamaya devam etmesi neredeyse kaçınılmazdır. Bu koşullarda bir sahanın hammadde satın alma ekiplerinin kaynak tedarik etmek veya alternatif malzemeler almak için fazla mesai yapması muhtemeldir.
Elbette, bunu yaparken ürün güvenliği, bütünlüğü ve yasallığı sistemleri titiz olup, yürürlükte olmalı, normal onay proseslerinde değişiklik yapılması gerektiğinde konuyla ilgili herkesin izin verilen değişiklikleri ve varsa kısıtlamaları anlaması gerekir.
3.5.1.7 maddesi normal tedarikçi onayının mümkün olmadığı durumları kapsayacak bir plan veya prosedür olmasını gerektirdiği için belgeli gıda üreticileri bunu zaten önceden düşünmüş olmalı. İşte hammadde risk değerlendirmesi için en önemli ipuçlarımız:
- Eğitim (bölüm 7.1) – Prosese dahil olan herkes doğru prosedürler ve herhangi bir değişiklik hakkında net bilgi sahibi mi?
- Spesifikasyonlar (bölüm 3,6) – Net bir spesifikasyon var mı? Gerekli tüm bilgiyi içeriyor mu ve güvenlik ve yasallık kriterleri açısından ekibin yetkin bir üyesi tarafından kontrol edilmiş mi?
- Allerjenler (bölüm 5.3) – Alerjen risk değerlendirmesi yapılmış mı? Alerjen riskleri aynı mı yoksa yönetilmesi gereken değişiklikler var mı?
- Tehlike analizi / Hammadde risk değerlendirmesi (Madde 3.5.1.1) – Hem varolan hem de potansiyel yeni tehlikeler dikkate alınmış mı? Mikrobiyolojik, fiziksel, kimyasal, alerjenler, vb içeriyor mu? Eğer tehlikeler farklıysa bunların nasıl yönetilmesi gerekiyor? Depolama, üretim planlama, temizlik vb. dikkate alın. Tüm değişiklikler onaylanmış mı? (Madde 5.1.2)
- İletişim – Kimlerin bilmesi gerekiyor? Müşteriler/Marka sahipleri? Diğerleri?
- Gıda hilesi (bölüm 5.4) – Maalesef zor zamanlarda dolandırıcılık riski artmakta. Zafiyet değerlendirmesi dikkate alındı mı ve yeni riskler gözden geçirildi mi?
- Raf ömrü (madde 5.1.4) – Değişmeden kaldı mı yoksa bir bileşenin değişmesinden etkilendi mi?
- Ürün etiketleme (bölüm 5.2) – Bir bileşen değiştiğinde içindekiler, beyanlar, allerjen etiketleme, orijin ülke vb. hepsi etkilenebilir.
Kaynaklar
- BRC News, 14.04.2020, https://www.brcgs.com/about/news/2020/covid-19a-yan%C4%B1t-verme-tuerk%C3%A7e/
- İç Denetimler Rehberi, https://www.brcgs.com/media/2082496/%C4%B0%C3%A7-denetimler.pdf
- Tedarikçi Onayı Rehberi, https://www.brcgs.com/media/2082495/tedarik%C3%A7i-onay%C4%B1-boeluem-351-oezellikle-3517-maddesine-at%C4%B1fta-bulunularak-acil-durum-tedarik-proseduerleri.pdf
Tedarikçi onaylama talimatı varken ayrıca prosedür yazmamız gerekli mi ? Sizde böyle bir prosedür örneği varsa gönderebilir misiniz?