“Premium”, “En İyi (Best)”, “%100 Kaliteli” veya “Süper” gibi iddialı ifadelerle süslenmiş gıda ambalajlarını market raflarında görebiliyoruz. Peki, bu parlak ve çekici kelimeler gerçekten ne anlama geliyor? Bir ürünün ambalajında “Premium” yazması, onu diğerlerinden gerçekten daha üstün kılıyor mu? Çoğumuz bu etiketleri, ürünün kalitesine dair bir güvence olarak algılasak da aslında bu ifadelerin kullanımı keyfi değil, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından belirlenen kurallara tabi. Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği Kılavuzu, tüketicinin yanıltılmasını önlemek amacıyla bu tür iddiaların hangi koşullarda kullanılabileceğini düzenliyor.
Kullanımı Uygun Olmayan İfadeler
Gıda Etiketleme Yönetmeliği’ne göre, aşağıdaki ifadeler ve benzerleri, piyasada bulunan diğer firmaların aynı ürün grupları arasında kaliteli, premium, en iyi, en güzel, en lezzetli vb. olduğunu ileri sürecek şekilde kullanılamaz.
- Premium
- Best
- Yüksek kaliteli
- %100 kalite
- Best Quality
- Best / Finest
- Mükemmel
- Özel
- Süper
İfadeler Hangi Durumlarda Kullanılabilir?
Bu tür ifadeler yanıltıcı olmamalıdır ve firmanın sadece aynı kategorideki kendi ürünlerine göre kıyaslama yapılabilir.
- Aynı kategorideki kendi ürününe göre
- Örneğin, daha fazla / ekstra / bol vb.
- ifadenin, hangi özellikten kaynaklandığına dair ilave bir ifadeye yer verilmelidir.
- Söz konusu üretimlerin üretici kayıtlarıyla ispat edilmesi gerekir
Örnekler
Aşağıdaki örnekler, Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği Kılavuzu içerisinde yer almaktadır:
- “En …. çikolatamız” ifadesi; farklı çikolata çeşitleri üreten bir gıda işletmesinin ürettiği çikolatalar arasından belirgin bir özelliği açısından en iyi olanı öne çıkarmak adına kullanılabilir.
- “Özel…… çayımız” ifadesi; farklı çay çeşitleri üreten bir gıda işletmesinin ürettiği çaylar arasından belirgin bir özelliğini belirtmek koşuluyla kullanılabilir.
- “pahalı hammaddeler kullanılarak”, “kaliteli malzemelerden”, “üstün hijyen koşullarında üretilmiş” gibi açıklamalar bu tür ifadelerin kullanılması için gerekçe olarak gösterilmez.
Kaynaklar
- Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği Kılavuzu, 21 Haziran 2025 (Duyuru Tarihi: 03 Temmuz 2025), PDF, https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/204259