Zeytinyağı Etiketinde Olması Gereken Bilgiler | Yasal Şartlar

Zeytinyağı etiketinde olması gereken bilgiler ile ilgili yasal şartlar, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yayınlandığı mevzuat ile belirlenmiş durumda. Etiketleme yönetmeliğinin yanında, ürün tebliğleri de, zeytinyağı etiketinde zorunlu bilgilere yönelik bilgiler içeriyor. Aşağıda tüm bu detayları bulabileceksiniz.

Zeytinyağı Etiketinde Olması Gereken Bilgiler | Mevzuat

Gıda ambalajında veya etiketinde bulunması gereken zorunlu bilgilere daha önce değinmiştik. (Gıda Ambalajında Zorunlu Bilgiler) Zeytin yağı için zorunlu etiket bilgileri, bunların yanında bazı ilaveler gerektiriyor. Temel olarak aşağıdaki 3 mevzuat, zeytinyağı etiketinde olması gereken bilgiler için yön gösteriyor. Bunlar:

1. Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği
2. Zeytinyağı ve Pirina Yağı Tebliği
3. Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği

Zeytinyağı Zorunlu Etiket Bilgileri

Yukarıda belirtilen mevzuat doğrultusunda, şu bilgilerin zeytinyağı ambalajının üzerinde veya etiketinde bulunması zorunludur:

• Gıdanın adı (Zeytinyağı sınıfları için aşağıya bakınız)
• Bileşenler listesi (İçindekiler) – (Tek bileşenden oluşur)
• Alerjiye veya intoleransa neden olan belirli madde veya ürünler – (Zeytinyağında olması beklenmez.)
• Gıdanın net miktarı (Bakınız: e işareti)
• Tavsiye edilen tüketim tarihi (TETT Nedir?)
• Özel muhafaza ve/veya kullanım koşulları
• Gıda işletmecisinin adı veya ticari ünvanı ve adresi
• İşletme kayıt numarası (İşletme kayıt belgesi alındığında verilen kayıt numarasıdır.)
• Menşe Ülke
• Parti numarası veya lot numarası
• Beslenme Bildirimi (Aşağıya bakınız)
• Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği gereğince uyarı bilgisi: “Bitkisel atık yağları lavaboya veya su, toprak gibi alıcı ortamlara dökmeyiniz.”

Zeytinyağı Tipine Göre Yazılabilecek Bilgiler

Aşağıdaki bilgiler kullanılmak zorunda değildir, isteğe bağlıdır. Ancak kullanılacaksa bu şekilde belirtilmelidir:

• Natürel sızma zeytinyağı için; “zeytinin yalnızca mekanik olarak işlenmesi ile elde edilmiş üstün kalitede zeytinyağı.”
• Natürel birinci zeytinyağı için; “zeytinin yalnızca mekanik olarak işlenmesi ile elde edilmiş zeytinyağı.”
• Riviera zeytinyağı için; “rafinasyona tabi tutulan zeytinyağları ve doğrudan zeytinden elde edilen natürel yağları içerir.”
• Sadece 27 ˚C’nin altında hidrolik pres kullanılarak zeytin hamurunun ilk mekanik sıkılmasından elde edilen natürel sızma ve natürel birinci zeytinyağları için: “İlk soğuk baskı”
• Zeytin hamurunun 27 ˚C’nin altında perkolasyonu veya santrifüjü ile elde edilen natürel sızma veya natürel birinci zeytinyağları için: “Soğuk sıkım”

Zorunlu Olmayan Diğer Bilgiler

Aşağıdaki bilgiler, gıda etiketinde bulunabilir ancak zorunlu değildir. İsteğe bağlı olarak kullanılabilir:

• Ürün kodu
• Ürün barkodu
• Geri dönüşüm sembolü
• Bardak-Çatal Sembolü

Fason Zeytinyağı Üretimi

Başka bir tesiste zeytinyağı ürettirmek isterseniz, etiket bilgilerinde her zaman üretimi yapan işletmenin “işletmek kayıt numarası” ve üretici adı yazılır. Kendi markanızı kullandığınızda, “gıda işletmecisi” olarak firma adı ve adresinizi etikette belirtmelisiniz.

Zeytinyağı Sınıfları

Zeytinyağı, kimyasal özelliklerine ve işlenme durumlarına göre aşağıdaki isimlerde sınıflandırılır. Ürünler bu şekilde isimlendirilir.

• Natürel zeytinyağı
  • Natürel sızma zeytinyağı
  • Natürel birinci zeytinyağı
• Rafine zeytinyağı
• Riviera zeytinyağı

Natürel zeytinyağı: Zeytin ağacı meyvesinden doğal niteliklerinde değişikliğe neden olmayacak bir ısıl ortamda, mekanik veya fiziksel işlemler uygulanarak elde edilen; kendi kategorisindeki ürünlerin fiziksel, kimyasal ve duyusal özelliklerini taşıyan yağlardır.

Rafine zeytinyağı: Ham zeytinyağının doğal trigliserid yapısında değişikliğe yol açmayan metotlarla rafine edilmeleri sonucu elde edilen yağdır.

Riviera zeytinyağı: Rafine zeytinyağı ile doğrudan tüketime uygun natürel zeytinyağları karışımından oluşan yağdır.

Zeytinyağı Sınıflarına Göre Kimyasal Özellikler

Aşağıdaki tabloda, zeytinyağı tiplerine göre, ürünün taşıması gereken kimyasal özellikler belirtilmiştir. Bu bilgilerin detayları, Zeytinyağı ve Pirina Yağı Tebliği’nin ek bölümünde yer almaktadır.

Zeytinyağı Besin Öğeleri Tablosu

Zeytinyağı için “enerji ve besin öğeleri tablosu” etikette yer almalıdır. Zeytinyağı, tek bir bileşenden oluştuğu için, besin öğeleri ile ilgili pek çok literatür bilgisi ve bilimsel kaynak mevcuttur ve kullanılabilir. Ayrıca bir laboratuvar analizi ile de bu bilgiler elde edilebilir. Aşağıdaki tabloda örnek olarak verilen bilgiler, “Türkomp – Ulusal Gıda Kompozisyon Veri Tabanı” içerisindeki zeytinyağı bilgilerinden alınmıştır. (Örnektir ve ortalama değerlerdir, bütün ürünler için uygun olmayabilir.)

Zeytinyağı enerji ve besin öğeleri tablosunda, en az aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:

Kaynaklar

• Zeytinyağı ve Pirina Yağı Tebliği (Tebliğ No: 2017/26), https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=23895&MevzuatTur=9&MevzuatTertip=5
• Zeytinyağı ve Pirina Yağı Analiz Metotları Tebliği (Tebliğ No: 2014/53), https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=20224&MevzuatTur=9&MevzuatTertip=5
• Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=23282&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
• Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=20817&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5