Hindistan’dan Gelen Susamda “Ethylene Oxide” Krizi Büyüyor Mu?

Avrupa Birliği tarafından yönetilen Hızlı Alarm Sistemi RASFF (Rapid Alert System for Food and Feed) portalı üzerinden alınan bilgilere göre, Hindistan’dan alınan susam analizlerinde, izin verilen limitlerin çok üzerinde Ethylene Oxide (ETO) tespiti mevcut. 9 Eylül 2020 tarihinde Belçika tarafından yapılan bildirimin ardından, birçok Avrupa ülkesi, susamda Ethylene Oxide (etilen oksit) (C₂H₄O) analizi yapmaya başladı.

Susamda Ethylene Oxide Bildirimi

Bu yazının yazıldığı 13 Kasım 2020 tarihi itibariyle, RASFF Portal üzerinde, susamda yüksek miktarda Ethylene Oxide tespiti nedeniyle 160 kadar bildirim mevcut.

Baştaki grafikten de görüleceği üzere, Ekim ve Kasım ayında da tespitler devam ediyor. Tespitlerin büyük bir kısmı firmaların yaptırdığı analizler, ayrıca sınır kontrolleri ve marketten alınan susam kontrolleri de var.

Analiz sonuçlarına bakıldığında, 0,21 mg/kg ile 186 mg/kg arasında tespitler görülüyor. Bu sonuçlara göre, geri çağırma, imha veya iade kararları alınıyor.

Avrupa Birliği Sınır Kontrollerini Sıklaştırdı

22 Ekim 2020’de, 2019/1973 sayılı regülasyona yapılan ek ile, Hindistan’dan gelen susam için, sınır kontrolünde %50 sıklıkta (yani her 2 partide 1) “Pestisit kalıntısı” analizi şartı getirildi.

Regülasyonda, etilen oksit ile ilgili şu not bulunmaktadır: Ethylene Oxide kalıntısı, “ethylene oxide” ve “2-chloro-ethanol” toplamıdır ve ethylene oxide olarak ifade edilir.

Susamda Neden Etilen Oksit Var?

Etilen oksit, susamın doğasında olan bir madde değil. Etilen oksit genellikle, zararlılarla mücadele veya sterilizasyon amaçlı kullanılıyor. Susamda ise mikrobiyal aktiviteyi, örneğin Salmonella risklerini azaltmak için kullanılmış olabilir.

Etilen Oksit Nedir?

Etilen oksit, oda sıcaklığında renksiz, tatlı kokulu ve yanıcı bir gazdır. Genellikle başka kimyasalların üretim sürecinde kullanılır. Tıbbi cihazların sterilizasyonunda kullanımı vardır. Kronik maruziyette, kanserojen etkileri olduğu bilinmektedir. >>

Etilen Oksit Limiti Nedir?

Susamda etilen oksit limiti, Pestisitlerin Kalıntı Limitleri Yönetmeliği’ne göre en fazla 0,05 mg/kg‘dır.

Susam Hangi Ürünlerde Kullanılıyor?

Susam, ülkemizde özellikle simit ile özdeşleşmiş durumda. Ayrıca susamın ezilmesiyle tahin elde ediliyor. Tahin, tek başına tüketilebileceği gibi, helva üretiminde de önemli bir girdi. Susam; pasta, çörek, bisküvi, kraker gibi unlu mamüllerde yoğun olarak kullanılıyor. Susam yağının da çeşitli kullanım alanları mevcut.

Dünyada Susam Üretimi

Fao.org verilerine göre 2018 yılında en büyük susam üreticileri aşağıdaki gibidir:

Susam üretimi yapan başlıca dünya ülkelerini aşağıdaki grafikte görebilirsiniz.

Kaynaklar

1. RASFF Portal, Gıda ve Yem için Hızlı Alarm Sistemi, https://webgate.ec.europa.eu/rasff-window/portal/
2. (EU) 2020/1540 of 22 October 2020 amending Implementing Regulation (EU) 2019/1793 as regards sesamum seeds originating in India, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A32020R1540
3. Pestisitlerin Kalıntı Limitleri Yönetmeliği, Ek-5 Farklı Ürün Grupları İçin Değerlendirmesi Tamamlanmış Bazı Pestisitlere Ait Tespit Limitleri, 25.11.2016, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/11/20161125M1-1.htm
4. Food Safety News, 30.10.2020, EU toughens rules for sesame seeds from India, https://www.foodsafetynews.com/2020/10/eu-toughens-rules-for-sesame-seeds-from-india/#more-198523
5. Risk Assessment of Ethylene Oxide in Sesame Seeds, 25.10.2020, Hollanda Kamu Sağlığı ve Çevre Enstitüsü, https://www.rivm.nl/sites/default/files/2020-11/FO%20beoordeling%20ethyleenoxide%20in%20sesamzaad_final_20201025_anon.pdf
6. ECHA, European Chemicals Agency, Ethylene Oxide, https://echa.europa.eu/substance-information/-/substanceinfo/100.000.773