
Avrupa Birliği Komisyonu, gıdada ve yemde yapılan sınır ve market kontrolleri sonucu ortaya çıkan uygunsuzlukları, RASFF (Rapid Alert System for Food and Feed), “Gıda ve Yem için Hızlı Alarm Sistemi” portalı üzerinde yayınlıyor. Bu yazıda, 2024 yılı içinde, Türkiye’den Avrupa Birliği ülkelerine ihraç edilmiş olan ve çeşitli kontroller sonucu uygunsuzluk bildirimi yapılan ürünlerin istatistiksel bilgilerine yer verilmiştir. RASFF 2024 Türkiye özeti; en çok bildirim yapılan ürünler ve problemler nelerdir?
RASFF 2024 Genel Bakış
RASFF Portalı Nedir?
RASFF portalı, herkesin erişimine açık olarak, gıda ve yemde yapılan analiz sonuçlarındaki problemlerin duyurulduğu internet ortamıdır. Analizler, ürünün sınırdan geçişi sırasında veya markette satışı sırasında alınan örneklerden yapılabilir. Analiz sonuçlarına göre, ürünün sınırdan geçişi yasaklanabilir veya piyasadan toplanmasına karar verilebilir. Portal üzerinde, bildirimi yapan ülke, ürün adı, menşei ülke, tarih, alınacak aksiyon gibi bilgiler görülebilir.
2024 Yılı Toplam Bildirimleri – Bildirim Yapan Ülkeler
Rasff portalı üzerinde 2024 yılı içerisinde toplam 5364 bildirim oluşturulmuştur. bunlardan 492 tanesi Türkiye orijinli ürünlerdir. Bildirimlerin, bildirim yapan ülkelere göre dağılımı aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Ülke | Bildirim Adedi |
---|---|
Hollanda | 752 |
Almanya | 623 |
Fransa | 614 |
İtalya | 508 |
Belçika | 425 |
İspanya | 340 |
Polonya | 299 |
Litvanya | 144 |
Yunanistan | 142 |
Danimarka | 136 |
Bulgaristan | 133 |
RASFF Türkiye Bildirimleri
Türkiye, en çok bildirimi yapılan orijin ülke durumundadır (492 adet). Daha sonra sırayla Çin (346), Hindistan (341), ve Polonya (294) gelmektedir.
Türkiye Orijinli Bildirim Yapılan Ürünler
492 adet bildirimin 474 tanesi GIDA, 9 tanesi YEM ve 9 tanesi GIDA AMBALAJI ile ilgilidir. GIDA ürünlerin dağılımı aşağıdaki tabloda verilmektedir.
Ürün Adı | Bildirim Adedi |
---|---|
Kuru incir | 157 (% 33) |
Antep fıstığı | 37 (%7,8) |
Yeşil Biber | 32 |
Limon | 28 |
Üzüm | 17 |
Nane | 16 |
Nar | 13 |
Kuru kayısı | 12 |
Kimyon | 11 |

Ürün Problemleri
Ürünlerde rastlanan problemlerin detayları aşağıda verilmiştir.
Bildirim Nedeni | Bildirim Adedi |
---|---|
Aflatoksin | 153 |
– Kuru incir | 116 |
– Antep fıstığı | 33 |
Okratoksin A | 52 |
– Kuru incir | 40 |
Pestisit kalıntısı | 143 |
– Yeşil biber | 31 |
– Limon | 27 |
– Nar | 13 |
Pyrrolizidine alkaloid | 25 |
– Kekik | 15 |
– Kimyon | 10 |
Salmonella | 18 |
– Susam ve ürünleri | 14 |
– Fındık ve ürünleri | 2 |
Sülfür Dioksit | 8 |
Allerjen bildirimi | 5 |
Kuru meyvelerde görülen Aflatoksin ve Okratoksin A problemleri, toplam bildirimlerin %43‘ünü oluşturmaktadır. Kuru incir bu kapsamda en çok sorunlu olan ürün olarak listede yer almaktadır.
Taze meyve ve sebzelerde rastlanan pestisit kalıntılarına yönelik bildirimler, toplam bildirimlerin %30‘unu oluşturmaktadır. Maksimum limit üzerinde tespit edilen kimyasal maddelerden bazıları aşağıdaki gibidir:
- Chlorpyrifos
- Acetamiprid
- Buprofezin
- Prochloraz
- Formetanate
Bildirim Yapan Ülkeler
Türkiye’den ihraç edilen ürünlere, yapılan kontroller sonucunda olumsuz değerlendirme yapan ülkeler, aşağıda tabloda verilmiştir:
Ülke | Bildirim Adedi |
---|---|
Bulgaristan | 116 |
Fransa | 66 |
İtalya | 64 |
Almanya | 48 |
Hollanda | 21 |
İspanya | 16 |
Hırvatistan | 12 |
Yunanistan | 12 |
Polonya | 10 |
Romanya | 10 |
Not: Bu bilgiler, Türkiye’nin üretip, doğrudan veya dolaylı olarak Avrupa ülkelerine ihraç ettiği ürünleri kapsamaktadır. Dolayısı ile Türkiye’nin ihracatının bulunduğu Rusya, Amerika Birleşik Devletleri veya Asya ülkeleri gibi diğer ülkeleri kapsamaz.
Yıllara Göre Kıyaslama
Aşağıdaki grafiklerde 2021 – 2024 yılları arasında, en çok görülen bildirimlerin değişimi gösterilmiştir.
Son 4 yılda, pestisit kalıntısı bildirimlerinde azalma görülürken, toksin bildirimlerinde gözle görülür bir artış söz konusudur. Toksin bildirimlerinin artışında kuru incir ve antep fıstığında tespit edilen Aflatoksin ve Okratoksin A etkili olmuştur.


Kaynaklar
- RASFF Portal Notification Search, https://webgate.ec.europa.eu/rasff-window/screen/search