5996 sayılı Gıda ve Yem kanunu gereğince, gıda işletmelerinde, işletmelerin konusu ile ilgili lisans eğitimi almış personel çalıştılıması zorunludur. Gıda ve yem işletmelerinde “İstihdamı Zorunlu Personel” İZP veya “Çalıştırılması Zorunlu Personel” ile ilgili detaylardan aşağıda bahsedeceğiz.
İstihdamı Zorunlu Personel Kanunda Yeri
5966 sayılı “Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu”nun 22.maddesinin 7. bendi şunu ifade eder:
Madde 22. (7) “Ek-1’de belirlenen gıda ve yem işletmeleri, işin nevine göre, konu ile ilgili lisans eğitimi almış en az bir personel çalıştırmak zorundadır. Bilimsel gelişmeler ve günün koşullarına göre, Ek-1’de Bakanlıkça değişiklik yapılabilir. Bu değişiklikler Bakanlıkça çıkarılacak bir tebliğ ile ilan edilir. “
Ayrıca, “Gıda İşletmelerinin Kayıt Ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik” Madde 10’da da “çalıştırılması zorunlu personel” ile ilgili gereklilikler yer alır. İşletme Kayıt Belgesi almak için (30 BG veya 10’dan fazla personel) çalıştırılması zorunlu personel bilgileri başvuruda bildirilir.
Sık Sorulan Sorular
Çalıştırılması zorunlu personelden meslek odası bulunan meslek mensubu, bağlı olduğu meslek odasından ilgili işletmede çalıştığına dair belge alacaktır. Meslek odası bulunmayan meslek mensupları için gıda işletmecisi ile yapacağı sözleşme aranacaktır. Kamu kurumlarında çalışanlarda bu belge yerine kurum amiri tarafından imzalı görevlendirme yazısı aranır.
Gıda işletmecisi, üretimin nevine uygun en az lisans düzeyinde eğitim almış ise kendi işletmesinde zorunlu personel olarak çalışabilir.
Gıda işletmesinde çalışan zorunlu personel, işletmenin faaliyette bulunduğu çalışma gün ve saatleri içerisinde başka bir işte çalışamaz.
Meslek odaları bununla ilgili her yıl alt sınır yayınlar.
İstihdamı Zorunlu Personel Listesi
5996 sayılı kanunda yer alan işletmeler ve bulundurulması gereken personel nitelikleri aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. (*) yıldız işaretini dikkate alarak inceleyiniz.
(*) 30 beygir üzeri motor gücü bulunan veya toplam 10 kişiden fazla personel çalıştıran iş yerleri
| İşletmeler | Meslek Ünvanları |
| Alkollü içkiler üreten iş yerleri | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi (gıda bölümü), kimya mühendisi, kimyager, gıda teknoloğu, biyomühendis |
| Alkolsüz içecek üreten iş yerleri (*) | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi (gıda veya süt bölümü), kimya mühendisi, kimyager, gıda teknoloğu |
| Baharat, kuruyemiş, cips, çerez üreten işyerleri (*) | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi, kimya mühendisi, kimyager, gıda teknoloğu, biyomühendis |
| Bal, polen, arı sütü, temel petek üreten iş yerleri (*) | Gıda mühendisi, veteriner hekim, ziraat mühendisi (gıda ve zootekni), gıda teknoloğu, kimyager, biyolog |
| Ekmek ve unlu mamuller üreten iş yerleri (*) | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi, kimya mühendisi, kimyager, gıda teknoloğu |
| Et ve et ürünleri işleyen iş yerleri (kasaplar hariç) | Veteriner hekim, gıda mühendisi, ziraat mühendisi (gıda bölümü), gıda teknoloğu |
| Fonksiyonel gıdalar üreten iş yerleri | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi (gıda ve süt bölümü), kimya mühendisi, kimyager, veteriner hekim |
| Gıda amaçlı aromatik yağlar, bitki ekstraktları üreten iş yerleri | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi, kimya mühendisi, kimyager, gıda teknoloğu |
| Gıda ışınlama yapan iş yerleri | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi (gıda), kimya mühendisi, kimyager, veteriner hekim, su ürünleri mühendisi, gıda teknoloğu |
| Gıda ile temas eden madde ve malzeme üreten iş yerleri (*) | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi (gıda), kimya mühendisi, kimyager, gıda teknoloğu |
| Hazır yemek, tabldot yemek ve meze üreten işyerleri | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi (gıda ve süt bölümü), kimya mühendisi, kimyager, diyetisten, ev ekonomisi yüksek okulu beslenme bölümü, veteriner hekim, gıda teknoloğu, su ürünleri mühendisi, su bilimleri ve mühendisi |
| Kombinalar, kesimhaneler, parçalama ve bağırsak işleme tesisleri | Veteriner hekim |
| Margarin, bitkisel yağ ve zeytinyağı üreten iş yerleri (*) | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi (gıda bölümü), kimya mühendisi, kimyager, gıda teknoloğu |
| Maya, fermente ve salamura ürünler üreten iş yerleri (*) | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi, biyolog, kimya mühendisi, kimyager, gıda teknoloğu, biyomühendis |
| Meyve ve sebze işleyen iş yerleri (*) | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi, kimya mühendisi, kimyager, gıda teknoloğu, biyolog |
| Özel beslenme amaçlı gıda üreten iş yerleri | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi (gıda ve süt bölümü), kimya mühendisi, kimyager |
| Siyah çay, bitki ve meyve çayları üreten iş yerleri (*) | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi, kimya mühendisi, kimyager, gıda teknoloğu |
| Su ürünleri işleyen iş yerleri ile balık hâlleri ve toptan balık satışı yapan yerler | Su ürünleri mühendisi, su ürünleri ve balıkçılık teknolojisi mühendisi, gıda mühendisi, ziraat mühendisi (gıda ve su ürünleri), veteriner hekim |
| Süt ve süt ürünleri işleyen iş yerleri (*) | Veteriner hekim, gıda mühendisi, ziraat mühendisi (gıda, süt veya zootekni bölümü), gıda teknoloğu |
| Şeker ve şekerleme ürünleri üreten iş yerleri (*) | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi (gıda ve süt bölümü), kimya mühendisi, kimyager, gıda teknoloğu |
| Takviye edici gıda üreten iş yerleri | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi (gıda bölümü), kimya mühendisi, kimyager, gıda teknoloğu, veteriner hekim, su ürünleri mühendisi, su bilimleri ve mühendisi, balıkçılık teknolojisi mühendisi |
| Toz karışımlı gıda üreten iş yerleri (*) | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi (gıda ve süt bölümü), kimya mühendisi, kimyager, gıda teknoloğu |
| Un, irmik, bulgur, pirinç, makarna, bisküvi üreten iş yerleri (*) | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi, kimya mühendisi, kimyager, gıda teknoloğu |
| Yumurta işleyen, depolayan veya ambalajlayan işyerleri (*) | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi, veteriner hekim, kimyager, kimya mühendisi, gıda teknoloğu |
| Yukarıda sayılan gıda iş kollarının dışında, 30 beygir üzeri motor gücü bulunan veya toplam 10 kişiden fazla personel çalıştıran gıda iş yerleri | İşin nevine göre gıda mühendisi, veteriner hekim, su ürünleri mühendisi, ziraat mühendisi, kimyager, kimya mühendisi, gıda teknologu, biyolog, biyomühendis |
| En az 300 kişi yatak kapasitesine sahip konaklama tesislerinden yerinde yemek üretimi ve servisinin yapıldığı (sadece kahvaltı veren konaklama tesisleri hariç) gıda işletmeleri | Gıda mühendisi, ziraat mühendisi (gıda ve süt bölümü), kimya mühendisi, kimyager, diyetisten, ev ekonomisi yüksek okulu beslenme bölümü, veteriner hekim, gıda teknoloğu |
Yem işletmelerini de içeren tam liste için buraya bakınız: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/12/20191206-4-1.pdf
Kaynaklar
- Gıda İşletmelerinde Çalıştırılması Zorunlu Personel, https://www.tarimorman.gov.tr/Konu/1050/Gida-isletmelerinde-calistirilmasi-zorunlu-personel
- 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu, Resmî Gazete Tarihi: 13.06.2010 Resmî Gazete Sayısı: 27610, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5996.pdf
- Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik, Resmî Gazete Tarihi: 17.12.2011 Resmî Gazete Sayısı: 28145
- Gıda ve Yem İşletmelerinde Çalıştırılması Zorunlu Meslek Mensuplarının Belirlenmesine Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2019/48), https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/12/20191206-4.htm