Türkiye, gıda kayıp ve israfı ile mücadelede kapsamlı bir projeyi hayata geçiriyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) desteği ile hayata geçirilen “Gıdanı Koru, Sofrana Sahip Çık” projesi 20 Mayıs 2020’de Tarım ve Orman Bakanı tarafından tanıtıldı.
Toplantıda konuşan Bakan Dr. Bekir Pakdemirli şunları söyledi:
“Dünyanın bir yanında gıdalar çöpe atılırken, diğer yanında ise insanlar açlık nedeniyle bir sonraki gün hayatta kalıp kalmayacağını bilmiyor. Sadece Türkiye gıda israfını %2 iyileştirebilsek yaklaşık 360 bin ailenin 1 yıllık geçim giderlerini karşılayabiliriz. Bugün gıda kayıp ve israfı ile mücadelede toplumsal bilinci artırmayı hedeflediğimiz uzun soluklu bir projeyi başlatıyoruz. Gıdanı Koru, Sofrana Sahip Çık Projesi ile bu konuda da dünyaya rol model olmayı hedefliyoruz.”
Gıdanı Koru – Gıda İsrafını Önleme Eylem Planı
Tarım ve Orman Bakanlığı, Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından, “Türkiye’nin Gıda Kayıpları Ve İsrafının Önlenmesi, Azaltılması Ve Yönetimine İlişkin Ulusal Strateji Belgesi Ve Eylem Planı” yayınlandı. “Kaynaklar” bölümünden indirip inceleyebilirsiniz. Aşağıda ana başlıkları bulabilirsiniz.
Gıda İsrafı Nedir?
Gıda israfı, temel olarak gıda sisteminin dağıtım, hizmet sektörü ve hane halkı düzeyinde hala değeri (sosyal, ekonomik ve besinsel) varken, güvenilir gıdanın ıskartaya ayrılması ya da atılması kararından kaynaklanmaktadır.
İsrafı Önlemek İçin Neler Yapılabilir?
Gıda israfı, üretim ve tüketimin her aşamasında olabilmektedir. Eylem planı bunlara yönelik olarak oluşturulmuştur:
- Hasat öncesi etkenler ve hasat edilmeyen kısım
- Hasat ve ilk muamele
- Depolama
- İşleme ve ambalajlama
- Nakliye ve lojistik
- Perakende
- Tüketim
Örnek olarak, evde tüketimde gıda israfının nedenleri şunlar olabilir:
- İhtiyaç fazlasının alınmasına yol açan plansız alışverişler
- Tavsiye edilen tüketim tarihi (TETT) ile son tüketim tarihi (STT) arasındaki farkın bilinmemesi sebebiyle ürünlerin çöpe atılması. Bakınız: TETT Nedir?
- Evde uygun olmayan muhafaza koşulları ve zayıf stok yönetimi
- Gereğinden fazla hazırlanan yemeklerin yenilememesi
- Yanlış hazırlama teknikleri ile gıdanın kalitesinde veya miktarında kayıp görülmesi
- Artan yiyeceklerin değerlendirilmemesi
- Tüketicilerin doğru gıda tüketim planı yapması ve tüketebileceği kadar gıdayı tedarik etmemesi
Gıda İsrafını Önleme Eylem Planının Ana Başlıkları
Eylem planında belirtilen stratejik amaç ve hedeflerin ana başlıkları aşağıdaki gibidir:
- 1. Gıda Kayıpları ve İsrafını Önlemek ve Azaltmak
- 1.1 Farkındalık Yaratma ve Tüketici Bilinçlendirme
- 1.2 Gıda Kayıpları ve İsrafını Ölçme, İzleme ve Değerlendirme
- 1.3 Kapasite Geliştirme
- 1.4 Gıda Zincirinde Verimliliğin Artırılması
- 1.5 Ambalaj Kullanımının Optimize Edilmesi
- 1.6 Soğuk Zincir Yönetiminin Kolaylaştırılması
- 1.7 Toplu Tüketim Düzeyinde Gıda İsrafının Önlenmesi ve Azaltılması
- 1.8 Satış ve Depolama Düzeyinde Gıda İsrafının Önlenmesi ve Azaltılması
- 1.9 Tüketici Düzeyinde Gıda İsrafının Önlenmesi ve Azaltılması
- 2. Doğrudan İnsani Tüketim İçin Gıdayı Kurtarma ve Yeniden Dağıtma
- 3. Eskiden Gıda Maddesi Mevzuatına Tabi Olan Artık Gıda Olarak Kullanılmayan Maddelerin Hayvan Yemi Olarak Kullanılması
- 4. Gıda Kayıpları ve İsrafının Geri Dönüşümünün Sağlanması
Devam Eden Projeler
Gıda İsrafı Proje Yarışması
https://gidaisrafiprojeyarismasi.com/
Bu yarışma Türkiye genelindeki üniversitelerle sınırlıdır. Son başvuru tarihi: 30 Kasım 2020
Ekmeğini İsraf Etme
Kaynaklar
- Türkiye’nin Gıda Kayıpları ve İsrafının Önlenmesi, Azaltılması ve Yönetimine İlişkin Ulusal Strateji Belgesi ve Eylem Planı, PDF, PDF İndir
- Tarım ve Orman Bakanlığı, “Gıdanı Koru – Sofrana Sahip Çık” Kampanyasının Lansmanı Gerçekleştirildi, https://www.tarimorman.gov.tr/ABDGM/Haber/562/Gidani-Koru-Sofrana-Sahip-Cik-Kampanyasinin-Lansmani-Gerceklestirildi
- Gıdanı Koru, Resmi İnternet Sayfası, http://www.gidanikoru.com/
- FAO, Save Food, Food Loss and Waste Reduction Campaign of FAO and Turkey Takes off, http://www.fao.org/save-food/news-and-multimedia/news/news-details/en/c/1276400/