Avrupa Birliği Komisyonunun 6 Mart 2023 tarihinde yayınladığı regülasyon ile, bazı gıdalarda Arsenik için limitler belirlendi. Gıdalarda arsenik miktarı için limitler, (EU) 2023/465 sayılı regülasyon ile yürürlüğe girdi. 2015 yılında pirinç ve pirinç ürünlerinde arsenik limitleri regülasyona girmişti. Bu yeni düzenleme ile bebek mamaları, devam formülleri, meyve suları gibi ürünlerde de arsenik için yasal sınır yer aldı.
Gıdalarda Arsenik Miktarı | Yasal Limitler
Gıdalarda arsenik genellikle tahıl ürünlerinde (özellikle pirinç), meyve suları ve tuzda aranmaktadır. Bu gıdalarda bulunması gereken maksimum arsenik limiti aşağıdaki tabloda verilmiştir.
| No | Gıda Ürünü | Maksimum Limit (mg/ kg yaş ağırlık) |
|---|---|---|
| 3.5. | Inorganik Asenik Limiti (3.5.5. için toplam arsenik) | |
| 3.5.1. | Tahıllar ve tahıl bazlı ürünler | |
| 3.5.1.1. | Beyaz pirinç | 0,15 |
| 3.5.1.2. | Kabuklu piriç | 0,25 |
| 3.5.1.3. | Piriç unu | 0,25 |
| 3.5.1.4. | Pirinç waffle’ları, pirinç gofretleri, pirinç krakerleri, pirinç patlağı, pirinç gevreği ve patlamış kahvaltılık pirinç | 0,30 |
| 3.5.1.5. | Bebekler ve küçük çocuklar için gıda üretimine yönelik pirinç | 0,10 |
| 3.5.1.6. | Alkolsüz pirinç bazlı içecekler | 0,030 |
| 3.5.2. | Bebek formülleri, devam formülleri, bebekler ve küçük çocuklar için özel tıbbi amaçlı gıdalar ve küçük çocuk formülleri | |
| 3.5.2.1. | – toz olarak satılan | 0,020 |
| 3.5.2.2. | – sıvı olarak satılan | 0,010 |
| 3.5.3. | Bebek gıdaları | 0,020 |
| 3.5.4. | Meyve suları, sulandırılmış konsantre meyve suları ve meyve nektarları | 0,020 |
| 3.5.5. | Tuz | 0,50 |
Yürürlük Tarihi
Regülasyon, 26 Mart 2023 tarihinde yürürlüğe girecektir. Bu tarihten önce piyasaya arz edilen ürünler, raf ömrü sonuna kadar piyasada bulunabilir.
Arsenik Hakkında ve Regülasyonun Geçmişi
Arsenik, kayalarda, toprakta ve doğal yeraltı sularında düşük konsantrasyonlarda bulunan bir metaloiddir. Ek olarak, endüstriyel emisyonlar (madencilik, demir dışı metallerin eritilmesi ve fosil yakıtların yakılması) ve ayrıca gübrelerin, böcek ilaçlarının, ahşap koruyucuların vb. bir parçası olarak arseniğin kullanılması yoluyla çevredeki arsenik seviyelerinin artmasına katkıda bulunmuştur. Cilt ve soluma yoluyla maruz kalma mümkün olsa da, arseniğe maruz kalmanın başlıca yolları yiyecekler ve içme suyudur.
12 Ekim 2009’da, EFSA – Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi’nin Gıda Zincirindeki Kirleticilere İlişkin Bilimsel Paneli (“CONTAM Paneli”) gıdalardaki arsenik hakkında bir görüş kabul etti. Bu görüşte, CONTAM Paneli, FAO/WHO Ortak Gıda Katkı Maddeleri Uzman Komitesi (‘JECFA’) tarafından belirlenen “15 μg/kg vücut ağırlığı” geçici tolere edilebilir haftalık alımın (PTWI) artık uygun olmadığı sonucuna varmıştır.
Veriler, inorganik arseniğin akciğer, mesane ve deri kanserine neden olduğunu ve JECFA tarafından incelenenlerden daha düşük maruziyetlerde bir dizi yan etkinin rapor edildiğini göstermiştir.
CONTAM Paneli, akciğer, deri ve mesane kanserlerinden korunma yönünde, günde.0,3 ile 8 μg/kg vücut ağırlığı arasında ‘kıyaslama doz alt güven sınırı’ değeri belirledi.
Kaynaklar
- Commission Regulation (EU) 2023/915 of 25 April 2023 on maximum levels for certain contaminants in food and repealing Regulation (EC) No 1881/2006, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/TXT/?uri=CELEX%3A32023R0915
- 2021 EFSA scientific report on the chronic dietary exposure to inorganic arsenic, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.2903/j.efsa.2021.6380