Gıda mühendisi ne iş yapar? Gıda mühendisinin çalışma alanları nerelerdir? Bu yazı, gıda mühendisliği konusunda bilgi sahibi olmak isteyenler için ve bu mesleği seçmek isteyen gelecekteki meslektaşlarım için hazırlanmıştır.
Gıda, insanların en temel ihtiyacı. İlk çağlarda insanlar, ihtiyaç duydukları besinleri avlanma ve toplama yöntemleri ile elde ederken zamanla tarımsal faaliyetler ve hayvan yetiştiriciliği gelişti.
Günümüz şehir hayatında artık insanların kendi bitkilerini ve hayvanlarını yetiştirmek gibi bir şansları yok veya çok kısıtlı. Bu yüzden gıdaları güvenilir şekilde başka kaynaklardan sağlamak (satın almak) durumundalar. Bu noktada, gıda mühendisliği devreye giriyor.
Gıda mühendisliği temel olarak, gıda ürünlerinin, geniş tüketici kitlelerine güvenli şekilde ulaştırılması için çalışan bir disiplindir. Dolayısı ile gıda mühendisleri, gıda tedarik zincirinin (tarladan çatala da diyebiliriz) her noktasında görev alabilirler.
Gıda Mühendisinin Uzmanlaştığı Konular
Diğer mühendislik dallarında da alınan ortak derslerden sonra, gıda mühendisliği eğitiminde aşağıdaki konulara yer verilir. Bunlar genellikle, 4 yıllık eğitimin 1. sınıfından sonra yoğundur. Bu dersler, bölümün bağlı olduğu fakülteye göre değişiklik gösterebilir.
- Organik kimya
- Gıda kimyası
- Gıda mikrobiyolojisi
- Biyoteknoloji
- Gıda işlemleri ve gıda teknolojisi
- Gıda ürünü ve işletme tasarımı
Gıda Mühendisi Çalışma Alanları
Gıda mühendisleri, aşağıda belirtilen sektörlerde çalışabilir. Gıda mühendisleri için iş fırsatı olan çalışma alanları olarak düşünülebilir. Bunlarla sınırlı değildir.
- Gıdaların üretimi ve paketlemesini gerçekleştiren endüstriyel gıda işletmeleri
- İstihdamı Zorunlu Personel kapsamında, gıda mühendisi çalışması zorunlu işletmeler
- Tarımsal ve hayvansal ürünlerin işlenmesi
- Yemek servis hizmetleri, toplu yemek hizmeti sunan işletmeler ve oteller
- Gıda ambalajı üretimi
- Gıda katkı maddelerinin üretimi
- Takviye edici gıda üretimi
- Gıdaların depolanması ve taşınması faaliyetleri
- İşletmeler için temizlik kimyasalları ve dezenfektanların üretimi
- Gıda işleme ekipmanlarının tasarımı ve üretimi
- Gıda üretim tesislerinin tasarımı
- Gıda analiz laboratuvarları
- Araştırma ve geliştirme laboratuvarları
- Tarım ve Orman Bakanlığı bünyesinde kamusal hizmetler
- Gıda işletmelerinin denetimi faaliyetleri
- Akademik faaliyetler
Gıda Mühendisi Hangi Bölümlerde Çalışabilir ve Ne Yapar?
Gıda mühendisi ne iş yapar diye sorulduğunda, yukarıda bahsedilen çalışma alanlarındaki bütün ilgili bölümlerde çalışabilir diyebiliriz. Bunlar, kuruluşun yapısına ve büyüklüğüne göre değişebilir. Örneğin:
- Üretim – Gıdaların insan sağlığını tehdit etmeyecek şekilde üretilmesini sağlamak, üretim şartlarının güvenli ve verimli olmasını sağlamak, kayıpları azaltmak, iyileştirmeleri yönetmek vb.
- Kalite – Hammadde, ambalaj ve son ürünlerin yasal şartlara uygun ve güvenli olmasını sağlamak, işletmedeki tüm faaliyetlerin yasal ve gıda güvenliği şartlarına uygun olmasını sağlamak, bunun sistematiğini oluşturmak ve denetlemek, ürünlerin müşteri beklentilerine uygunluğunu sağlamak, gerekli laboratuvar faaliyetlerini yürütmek vb.
- Ürün geliştirme, Arge – Yeni ürünlerin tasarımı, mevcut ürünlerin geliştirilmesi, müşteri beklentilerinin, yasal gerekliliklerin ve gıda güvenliği şartlarının sağlanması, bunun için ekipman ve proses şartlarının tasarımı vb.
- Satınalma
- Satış ve pazarlama
- Laboratuvar hizmetleri
- Bu bölümlerin orta ve üst düzey yönetici pozisyonları
Gıda Mühendisliği, Beslenme ve Diyetisyenlik Konularını Kapsıyor mu?
Hayır. Gıda mühendisliği ve beslenme diyetetik uzmanlığı farklı disiplinlerdir. Beslenme ve diyetetik uzmanlığı, sağlıklı ve dengeli bir beslenme ile insan sağlığının korunması, iyileştirilmesi ve yaşam kalitesinin artırılmasını hedefler. Bu konu, gıda mühendisliğinin temel misyonu değildir.
Benzer şekilde, gıda mühendisi, bir gıdanın hastalıkları iyileştirici özelliğinden veya insan sağlığına iyi gelecek gıdalardan bahsetmez. Bu durum kişiden kişiye, yaşa, cinsiyete vb. göre değişebilir ve bu konu tıp uzmanlarının işi olabilir.
Yukarıda da bahsettiğimiz üzere, gıda mühendisliğinin temel görevi, gıdaların güvenli şekilde tüketiciye ulaştırılmasıdır.
Güvenli Gıdadan Kasıt Nedir?
Güvenli gıda, tüketicinin sağlığına olumsuz yönde etkileyebilecek fiziksel, mikrobiyolojik veya kimyasal tehditlerin gıda bünyesinde bulunmamasıdır.