Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğinde, 6 Nisan 2024 tarihli resmi gazetede yayınlanan yönetmelik ile değişiklik yapıldı. Gıda etiketleme yönetmeliğinde değişiklik, bazı tanım ve kural güncellemeleri içeriyor. Yönetmeliğin ek bölümlerinde küçük farklılıklar bulunuyor. Yazının devamında yeni kurallar ve farklar ile ilgili detayları bulabilirsiniz.
Gıda Etiketleme Yönetmeliğinde Değişiklikler
“Temel Görüş Alanı” Tanımında İlave Bilgi
Temel Görüş Alanı tanımı daha belirgin ve anlaşılır hale getirildi. Tanımın sonuna “markanın en büyük yazıldığı” ifadesi eklendi.
Temel Görüş Alanı aşağıdaki gibidir. (Madde 4 (2) cc.) Bir ambalajın:
- tüketici tarafından ilk bakışta yüksek bir olasılıkla görülmesi beklenen,
- gıdanın karakteri ve doğası ve uygulanabilirse markasına dayanarak tüketicinin ürünü hemen tanımasına imkân veren,
- birden fazla bulunması halinde gıda işletmecisi tarafından seçilen,
- markanın en büyük yazıldığı görüş alanıdır.
Zorunlu Bilgilerin Bildirim Şekli – Ürün Adı ve Net Miktarı
- Ürün adı ve net miktarı (ile varsa alkol derecesi) temel görüş alanında yer alır. (Daha önce “aynı görüş alanı” olarak belirtiliyordu.)
- Gıdanın adı, etiket üzerinde temel görüş alanında,
- bütün kelimeler aynı büyüklükte,
- aynı yazı tipinde,
- aynı stilde ve
- arka plan rengi ile kontrast oluşturacak şekilde yer alır.
- Gıdanın adı etiket üzerinde temel görüş alanı dışında ayrıca yer alabilir.
Gıda Etiketinde Doğru Bilgilendirmeye İlişkin Kurallar
Ürün tanımları, ifade ve görsellerle ile ilgili yeni eklenen kısıtlamalar aşağıdaki gibidir. Bu bilgiler “Doğru Bilgilendirmeye İlişkin Kurallar” başlığı altında verilmiştir. (Madde 7).
- Üretiminde gıda bileşeni yerine tamamen aroma verici kullanılan bir gıdanın etiketinde aroma ile ilgili gerçek gıda görseli kullanılamaz.
- Temsili bir görsel kullanılması durumunda, gıdanın “aromalı” olduğu temsili görselin bulunduğu her yerde vurgulanmalı veya belirtilmelidir.
- Birbiriyle karıştırılabilecek bir gıdanın adında ve etiketinde, özelliklerini taşımadığı başka bir gıdanın adıyla birlikte “… tadında”, “… lezzeti”, “… keyfi” ve benzeri ifadeler kullanılamaz.
- Örnekler: tereyağı tadında, çikolata tadında, çikolata lezzeti, dondurma keyfi vb.
Trans Yağ Bildirimi Artık Zorunlu Değil
Yönetmelikte geçen aşağıdaki ifade kaldırıldı: (Madde 35 ç)
“Sürülebilir yağ/margarinler, yoğun yağlar, bitkisel yağlar ve bu yağları içeren gıdaların %2’den fazla trans yağ içermesi durumunda trans yağ miktarı bildirilir.”
Porsiyon Büyüklüğü ve Adedi
İlgili başlıkta geçen ifade değiştirildi:
“Elde edilen değer tam sayı değilse, en yakın tam sayıya yuvarlanır; bu durumda “yaklaşık” kelimesinin ve/veya “~” sembolünün kullanılması zorunlu değildir.” (Daha önce: Elde edilen değer tam sayı değilse, matematiksel olarak tam sayıya yuvarlanır ve bu durumda porsiyon adedi “yaklaşık …. porsiyon” şeklinde ifade edilir.)
Kılavuzlara Uyum Zorunluluğu
YENİ: Gıda işletmecileri yönetmelik hükümlerine ilişkin olarak hazırlanan kılavuzlarda yer alan hükümlere de uymak zorundadır.”
Gıda Etiketleme Kılavuzu için bakınız: Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Kılavuzu
EK-2 İlave Zorunlu Bilgiler Tablosunda Değişiklikler
Tabloda aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır:
| No | Eski | Yeni |
|---|---|---|
| 2.1. | “Tatlandırıcı(lar) içerir.” veya “Tatlandırıcılı” ifadesi, gıdanın adının yanında yer alır. | “Tatlandırıcı(lar) içerir.” veya “Tatlandırıcılı” ifadesi, gıdanın adının geçtiği herhangi bir yerde gıdanın adı ile birlikte diğer bilgilerden açıkça ayıran bir yazı dizgisi vasıtasıyla (örneğin; punto, stil veya arka plan rengi aracılığıyla) vurgulanır. |
| 2.2. | “Şeker/şekerler ve tatlandırıcı içerir.” veya “Şekerli ve tatlandırıcılı” ifadesi gıdanın adının yanında yer alır. | “Şeker/şekerler ve tatlandırıcı içerir.” veya “Şekerli ve tatlandırıcılı” ifadesi gıdanın adının geçtiği herhangi bir yerde gıdanın adı ile birlikte diğer bilgilerden açıkça ayıran bir yazı dizgisi vasıtasıyla (örneğin; punto, stil veya arka plan rengi aracılığıyla) vurgulanır. |
| 6.1. | “Alkol içerir” ifadesi, etiket üzerinde yer alır. | “Alkol içerir” ifadesi, gıdanın adının geçtiği herhangi bir yerde gıdanın adı ile birlikte diğer bilgilerden açıkça ayıran bir yazı dizgisi vasıtasıyla (örneğin; punto, stil veya arka plan rengi aracılığıyla) vurgulanır. |
| 7.1. | “Domuzdan elde edilen … içerir” ifadesi, gıdanın adı ile aynı görüş alanı içinde yer alır. | “Domuzdan elde edilen … içerir” ifadesi, temel görüş alanında gıdanın adının yanında yer alır. |
Yürürlük Tarihi
- Gıda işletmecileri yönetmelik ile yapılan değişikliklere 31/12/2026 tarihine kadar uyum sağlarlar. Bu tarihten sonra, değişikliklere uygun olmayan gıdalar piyasada bulunamaz.
- Bu durum, ithal edilen gıdaların etiketleri için de geçerlidir.
Kaynaklar
- Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 6 Nisan 2024, Resmi Gazete No: 32512, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2024/04/20240406-17.htm
- Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği, https://mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=23282&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
Bu Konuyla İlgili Eğitimler
Gıda Etiketleme Mevzuatı Eğitimi