Tarım ve Orman Bakanlığı, 26 Ocak 2017 tarihinde yayınlanan “Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği”nin içeriği ile ilgili sektöre açıklayıcı bilgiler sunmak için bir kılavuz hazırlamıştı. Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Kılavuzu ismi ile yayınlanan bu rehber 3 yıl aradan sonra güncellendi. Kaynaklar bölümünden Pdf olarak indirebilirsiniz. Detayları aşağıdadır.
GÜNCELLEME: Bu kılavuz, 20 Nisan 2021 tarihinde güncellenmiştir. Detayına buradan ulaşabilirsiniz: https://www.gursahakman.com/gida-etiketleme-kilavuzu-2021/
Kılavuzun Amacı
Tarım ve Orman Bakanlığı, etiketleme kılavuzunun yayınlanma amacını şu şekilde belirtiyor:
“Bu kılavuz, gıdaların etiketinde, tanıtımında, sunumunda ve reklâmında kullanılan terimler ve ifadeler ile ilgili olarak; tüketicilerin doğru bilgilendirilmesini sağlamak ve yanıltılmasını önlemek, gıdaların etiketlenmesi, sunumu, tanıtımı ve reklamında yer alan yazılı ve görsel bilgilerin, kullanılan terimlerin ve ifadelerin kullanım koşulları konusunda gıda işletmecilerine yardımcı olmak ve resmi kontroller sırasında yapılacak değerlendirmelerde uygulama birlikteliği sağlamak amacı ile hazırlanmıştır.”
Kılavuzun İçeriği
Kılavuz ana hatlarıyla aşağıdaki bölümlerden oluşuyor.
- Bölüm 1
- Genel Uygulama Esasları
- Bölüm 2
- Belirli Terim ve İfadelerin Gıda Etiketlerinde Kullanımına İlişkin Özel Uygulama Esasları
- A. “Doğal” Teriminin Kullanımı
- B. Negatif Ve Pozitif Beyanlar
- “Katkısız/ Katkı maddesi içermez” ifadesinin kullanımı
- Katkısız
- Renklendirici içermez
- Koruyucu içermez
- Gıda Bileşenlerinin Varlığına veya Yokluğuna Dair Beyanlar
- Ayçiçek yağı içermez
- Glukoz şurubu içermez
- Palm yağı içermez
- “Kafein içermez” veya “Kafeinsiz” ifadesinin kullanımı
- “Laktoz içermez” ifadesinin kullanımı
- “Katkısız/ Katkı maddesi içermez” ifadesinin kullanımı
- C. “%100” İfadesinin kullanımı
- Ç. “Saf/ pure” teriminin kullanımı
- D. “Geleneksel” teriminin kullanımı
- E. “Gerçek / Hakiki” vb. terimlerin kullanımı
- F. “Ev yapımı”, “… tadında vb. ifadelerin kullanımı
- G. “Orijinal” teriminin kullanımı
- Ğ. “Taze” teriminin kullanımı
- Meyve ve Sebzeler için “Taze” teriminin kullanılması
- Et için “Taze” teriminin kullanılması
- Balık için “Taze” teriminin kullanılması
- Meyve Suyu için “Taze” teriminin kullanılması
- “Taze bileşen kullanılarak üretilmiştir.” gibi ifadelerin kullanımı
- H. “Günlük” teriminin kullanımı
- I. “Yüksek Kaliteli, Premium, Quality, Kaliteli, Best/Finest/En, Mükemmel, Özel, Süper Bol, Ekstra, Daha Fazla” vb. terimlerin kullanımı
- Belirli Terim ve İfadelerin Gıda Etiketlerinde Kullanımına İlişkin Özel Uygulama Esasları
- Bölüm 3
- Sorumluluklar
- Mesafeli Satışta Sorumluluk
- Fason Üretimlerde Sorumluluk
- Sorumluluklar
- Bölüm 4
- Alerji veya İntoleransa Neden Olan Belirli Maddelerin veya Ürünlerin Bildirimi
- Alerjen bildirimi
- Hazır ambalajlı olmayan gıdaların alerjen etiketlemesi
- Toplu Tüketim Yerlerinde Alerjen Bildirimi (Menü Örneği)
- İsteğe bağlı olarak yapılan alerjen etiketlemesi (Eser miktarda, iz miktarda)
- Alerji veya İntoleransa Neden Olan Belirli Maddelerin veya Ürünlerin Bildirimi
- Bölüm 5
- Gıdanın Adı
- Bölüm 6
- Bileşenler Listesi
- Bölüm 7
- Gluten İle İlgili İsteğe Bağlı Bilgilendirme
- Glutensiz, Gluten içermez, Gluten Yoktur ifadeleri
- Düşük Gluten
- Glutensiz gıda logosu
- Gluten İle İlgili İsteğe Bağlı Bilgilendirme
- Bölüm 8
- Bileşen Miktarı Bildirimi
- Bölüm 9
- Tarih Bildirimi
- A. Son Tüketim Tarihi (STT)
- B. Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi (TETT)
- C. Muhafaza koşulları
- D. Dondurulma Tarihi
- E. İlk dondurulduğu tarih
- Tarih Bildirimi
- Bölüm 10
- Zorunlu Beslenme Bildirimi
- Hazır ambalajlı gıdalar
- Hazır ambalajlı olmayan gıdalar
- Beslenme Bildiriminin İsteğe Bağlı Olarak Tekrar Verilmesine İlişkin Kurallar
- Temel görüş alanı
- Beslenme Bildiriminde Yer Alan Besin Öğeleri Ve Diğer Öğelere İlişkin Tolerans Kuralları
- Gıdalarda Beslenme Bildirimi İçin Yuvarlama Kuralları
- Beslenme Bildiriminin Zorunlu Olmadığı Gıdalar
- Zorunlu Beslenme Bildirimi
- Bölüm 11
- Hazır Ambalajlı Olmayan Gıdalar İle İlgili Kurallar
- Bölüm 12
- Toplu Tüketim Yerlerinde Verilmesi Zorunlu Bilgiler
- Bölüm 13
- Menşe Bildirimi
- Bölüm 14
- Dil Gereklilikleri
- Bölüm 15
- Gıdanın Net Miktarı
- Bölüm 16
- Beslenme Beyanları
- Bölüm 17
- Uyum Zorunluluğu
NOT: Bu kılavuz, 17 bölüm, 231 maddeden oluşmaktadır.
Kaynaklar
- Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği Hakkında Kılavuz, 8 Mayıs 2020, PDF, 46 Sayfa, https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/160822
- Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği 26.01.2017