Beslenme bildirimi, 26 Ocak 2017 tarihinde yayınlanan “Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği”nde, gıda etiketinde bulunması zorunlu olan bilgilerden biri haline geldi. Enerji ve besin öğeleri, 100 g veya 100 ml. ürün için ambalaj üzerinde belirtilmek zorunda.
Daha önce, sadece beslenme veya sağlık bildirimi yapılan gıdalarda beslenme bildirimi zorunlu iken, 1 Ocak 2020 itibariyle tüm hazır ambalajlı gıda ürünlerinde zorunlu hale geldi.
Yönetmelik detaylarına buradan ulaşabilirsiniz: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/01/20170126M1-6.htm
Enerji değeri ve besin öğesi miktarları gıdanın satışa sunulduğu haline göre verilir. Ancak uygun durumlarda bu bilgiler, gerekli hazırlama talimatının ayrıntılı olarak verilmesi koşuluyla, gıdanın tüketime hazır haline göre verilebilir.
Zorunlu beslenme bildiriminin içeriği
Zorunlu beslenme bildirimi, en az aşağıdaki bilgilerden oluşur:
- Enerji Değeri
- Yağ
- Doymuş Yağ
- Karbonhidrat
- Şekerler
- Protein
- Tuz
Bu bilgilerin yanında, şu diğer bilgiler de ilave edilebilir: Tekli doymamış yağ, Çoklu doymamış yağ, Lif, Polioller, Nişasta, Vitamin ve Mineraller.
Besin öğeleri nasıl hesaplanır?
Besin öğeleri, genellikle laboratuvar analizleri ile belirlenir. Ancak, gıdanın bilinen teorik beslenme değerleri de kullanılabilir. (Tek veya az bileşen içeren gıdalar için daha uygun.) Referans olarak, bilimsel makaleler, devlet veya kurumlara ait yayınlanmış bilgiler kullanılabilir.
Tuz için sodyum analizi yapılır. Tuz değeri, (Sodyum x 2,5) formülü ile hesaplanabilir.
Teorik hesaplama yapmak için besin öğeleri hakkında bilgi veren aşağıdaki internet sitelerinden faydalanabilirsiniz:
- TÜRKOMP – Ulusal Gıda Kompozisyon Veri Tabanı, http://www.turkomp.gov.tr/
- USDA Food Data Center, https://fdc.nal.usda.gov/
Enerji değeri nasıl hesaplanır?
Eğer besin öğelerinin ayrı ayrı miktarları biliniyor ise, aşağıdaki çevrim faktörleri kullanılarak enerji değeri kilokalori (kcal) veya kilojoule (kilojul) (kJ) olarak hesaplanabilir. Örneğin, 10 gram yağın enerjisi 90 kcal.dir. Laboratuvarlarda gıdanın enerji değeri, çoğunlukla bu metot ile hesaplanır. Not: 1 kcal = 4.184 kJ
| Besin Bileşeni | kcal /g | kJ /g |
| Karbonhidrat | 4 | 17 |
| Polioller | 2,4 | 10 |
| Protein | 4 | 17 |
| Yağ | 9 | 37 |
| Etil Alkol | 7 | 29 |
| Lif | 2 | 8 |
Beslenme bildiriminin gösterim şekli
Enerji ve besin öğeleri bildirimi, hepsi aynı görüş alanında olacak şekilde, yukarıdaki zorunlu içerikte belirtilen sıraya göre verilir. (İlave bilgilerin sıralaması için, yönetmeliğin ekinden faydalanabilirsiniz.) Paket yüzeyi müsait olduğu sürece bilgilerin tablo formatında verilmesi tercih edilmelidir. Aksi takdirde bilgiler lineer formda da verilebilir.
Zorunlu bildirim ve gösterimin dışında, isteğe bağlı olarak 100 g (veya ml) bilgisine ilave olarak, gıdanın 1 porsiyonu veya tüketim birimi üzerinden de beslenme bilgileri verilebilir.
Beslenme bildirimi zorunlu olmayan gıdalar
Bu yazımızda, bildirim zorunluluğu olmayan gıda ve ürünleri bulabilirsiniz: https://www.gursahakman.com/beslenme-bildirimi-zorunlu-olmayan-gidalar/
Beslenme bildirimi geçiş tarihi
Etiketleme yönetmeliğinin yayımı tarihinden önce (26/01/2017) faaliyet göstermekte olan gıda işletmecileri, 31/12/2019 tarihine kadar bu Yönetmelik hükümlerine uymak zorunda. 31 Aralık 2019 tarihinden önce etiketlenen veya piyasaya arz edilen gıdalar, raf ömrü sonuna kadar piyasada bulunabilir.
Dolayısıyla, 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren üretilen ürünlerin ambalajlarında, beslenme bildirimi zorunlu hale geliyor.
Gıda etiketinde diğer zorunlu bilgiler için bu yazıyı inceleyiniz: https://www.gursahakman.com/gida-ambalaji-zorunlu-bilgiler/