Gıda Sahteciliği (Food Fraud) Bilgi Kaynakları

Gıda Sahteciliği Değerlendirmesi (Vulnerability Assessment) (VACCP), ekonomik olarak bir çıkar sağlamak amacıyla, gıdaya yapılan yasa dışı müdahalelerin değerlendirilmesidir. Müdahaleler, gıdanın değerini olduğundan yüksek göstermek veya ucuz benzerlerinin ilavesiyle maliyetini düşürmek şeklinde olabilir. Gıda üreticileri, tüketicilerine güvenli ürün sunabilmek için bu değerlendirme ve risk analizlerini yapmalıdır.

Gıda sahteciliği, şu ifadelerle de karşımıza çıkabilir, hepsi benzer anlamlarda kullanılır: Hile, Taklit-Tağşiş, Gıda Sahtekarlığı, Gıda Otantisitesi, Food Fraud.

Gıda Sahteciliği Geçmişi

Bu değerlendirmeleri yaparken dikkate alınması gereken faktörlerden bir tanesi de, konunun geçmişidir. Sahtecilik, geçmişte tespit edilmişse veya tespit edilmeye devam ediyosa, her an sizin için de risk oluşturabilir. Geçmiş kayıtlara ve istatistiklere bakarak fikir edinmek, işe başlamak için en kolay yollardan bir tanesi.

Gıda Sahteciliği Veritabanı – Food Fraud Database

Aşağıda, gıda sahteciliği ile ilgili geçmiş bilgisi bulabileceğiniz internet üzerindeki örnek sayfaları görebilirsiniz:

Türkiye

►► Tarım ve Orman Bakanlığı, laboratuvar sonuçlarına göre taklit veya tağşiş yaptığı kesinleşen firmaları kendi internet sitesinde duyuruyor. 2012 yılından itibaren “Kamuoyuna Duyuru” başlığı ile yayınladığı bilgiler, maalesef düzenli bir portal üzerinde değil. Bakanlığın verdiği bilgilere göre, 2012-2022 yılları arasında, 27 defa kamuoyuna açıklama yapılmış, 1887 firmanın 4164 farklı parti ürünü, tüketicinin bilgisine arz edilmiştir. https://www.tarimorman.gov.tr

Not: Tarim ve Orman Bakanlığı, 2024 yılından sonraki bildirimlerin bu sayfadan takip edilebileceğini duyurdu: https://guvenilirgida.tarimorman.gov.tr/gkd

Geçmiş yıllara ait bakanlık duyurularını Pdf olarak aşağıdan indirebilirsiniz: (Duyuru tarihleri, Yıl_Ay_Gün olarak belirtilmiştir.)

• Kamuoyu_Duyurusu_2024_10_02 [Yeni]
• Kamuoyu_Duyurusu_2022_03_01
• Kamuoyu_Duyurusu_2020_09_15
• Kamuoyu_Duyurusu_2020_06_12
• Kamuoyu_Duyurusu_2020_04_17
• Kamuoyu_Duyurusu_2020_02_14
• Kamuoyu_Duyurusu_2020_01_13
• Kamuoyu_Duyurusu_2019_10-12
• Kamuoyu_Duyurusu_2019_04_12
• Kamuoyu_Duyurusu_2018_03_23
• Kamuoyu_Duyurusu_2016_12_17
• Kamuoyu_Duyurusu_2016_08_31
• Kamuoyu_Duyurusu_2015_12_31
• Kamuoyu_Duyurusu_2015_07_22
• Kamuoyu_Duyurusu_2015_02_20
• Kamuoyu_Duyurusu_2014_10_28
• Kamuoyu_Duyurusu_2014_07_03
• Kamuoyu_Duyurusu_2014_04_22
• Kamuoyu_Duyurusu_2013_12_30
• Kamuoyu_Duyurusu_2012_12_06

Dünya

►► Avrupa Birliği Komisyonu Gıda Sahteciliği Veritabanı (Food Fraud Database). Bu sayfada, aylık olarak yayınlanan raporda, dünyada gıda sahteciliği ile ilgili bilgileri bulabilirsiniz. İlgili aya tıklayarak Pdf olarak indirilebiliyor. https://ec.europa.eu/knowledge4policy/food-fraud-quality/food-fraud-summary-reports_en

►► RASSF Portal. (Rapid Alert System For Food and Feed) Avrupa Gıda ve Yem Hızlı Alarm Sistemi.Avrupa Birliği üye ülkelerinin sınır girişlerinde veya rutin kontrollerde tespit edilen gıda güvenliği problemlerinin bulunduğu bir portal. https://webgate.ec.europa.eu/rasff-window/portal/

►► Amerika Birleşik Devletleri, FDA (US Food and Drug Administration) Recalls, Market Withdrawals, & Safety Alerts – Geri Çağırma, Toplama ve Güvenlik Alarmları Sistemi https://www.fda.gov/safety/recalls-market-withdrawals-safety-alerts

►► İngiltere, Food Standards Agengy, FSA, Geri çekme ve alarmlar, https://www.food.gov.uk/news-alerts/search/alerts

►► İrlanda, FSAI, Food Standards Authority of Ireland, Geri çekme ve alarmlar, https://www.fsai.ie/news_centre/food_alerts.html

►► Kanada, Geri çekme ve alarmlar, http://www.healthycanadians.gc.ca/recall-alert-rappel-avis/index-eng.php

►► Ücretli. Gıda sahteciliği ile ilgili hizmet sunan bir portal: (daha önce foodfraud.org) https://decernis.com/solutions/food-fraud-database/

►► Ücretli. Food Industry Intelligence Network, https://www.fiin.co.uk/

Gıda Güvenliği Standartlarında Gıda Sahteciliği, Taklit-Tağşiş

Aşağıda örnek olarak verilen GFSI tarafından tanınan gıda güvenliği standartları, taklit-tağşiş konusunun değerlendirilmesini ve riski azaltma planlarının oluşturulmasını şart koşar.

• BRC Gıda Versiyon 9
  • Madde 5.4. Product Authenticity, Claims and Chain of Custody
• IFS Gıda Versiyon 7
  • Madde 4.20. Food Fraud
• FSSC 22000 Versiyon 6 (ISO 22000 içerisinde bu konular yer almıyor. FSSC 22000, Ek gereklilikler olarak yayınlıyor. Bakınız. )
  • Madde 2.5.4. Food Fraud Mitigation

Gıda Sahteciliği Risk Değerlendirmesi Nasıl Yapılır?

Detaylı yazımızı buradan inceleyebilirsiniz.

Faydalı Kaynaklar

• GFSI, Mayıs 2018, Tackling Food Fraud Through Food Safety Management Systems, https://mygfsi.com/wp-content/uploads/2019/09/Food-Fraud-GFSI-Technical-Document.pdf
• FSSC 22000, Rehber, Food Fraud Mitigation Guideline, Versiyon 5, Mayıs 2019, https://www.fssc22000.com/wp-content/uploads/19.0528-Guidance_Food-Fraud-Mitigation_Version-5.pdf
• IFS Standards Product Fraud, Guidelines for Implementation, https://www.ifs-certification.com/images/standards/ifs_food6/documents/FoodFraud-Guide_1805.pdf
• The EU Food Fraud Network and the System for Administrative Assistance – Food Fraud, Yıllık Rapor – 2018, https://ec.europa.eu/food/sites/food/files/safety/docs/food-fraud_network_activity_report_2018.pdf
• The EU Food Fraud Network and the Administrative Assistance and Cooperation System – Food Fraud, Yıllık Rapor – 2019, https://ec.europa.eu/food/sites/food/files/safety/docs/ff_ffn_annual-report_2019.pdf
• Spink, J. and Moyer, DC., 2013, Understanding and Combating Food Fraud, Food Technology magazine, Volume 67, Number 1, pp. 30-35. http://foodfraud.msu.edu/wp-content/uploads/2013/03/Article-Understanding-and-Combating-Food-Fraud-FT-Food-Technology-2013-01-b.pdf
• John Spink, Douglas C. Moyer, 2011, Defining the Public Health Threat of Food Fraud, https://doi.org/10.1111/j.1750-3841.2011.02417.x
• Renée Johnson, 2014, Food Fraud and “Economically Motivated Adulteration” of Food and Food Ingredients, https://fas.org/sgp/crs/misc/R43358.pdf
• Food Fraud Advisors’ Information Board, Trello – Food Fraud Risk Information, https://trello.com/b/aoFO1UEf/food-fraud-risk-information
• F. Ozkaya, K. Cetin, 2019, General Status of Food Cheats in Turkey, International Journal of Scientific and Technological Research, Vol.5, No.9, https://www.iiste.org/Journals/index.php/JSTR/article/download/49606/51251