Doğrudan satışı yapılan hazır ambalajlı ürünlerde alerjen bildirimi, 1 Ekim 2021 tarihi itibariye zorunlu hale geldi (PPDS – PrePacked for Direct Sale). Zorunlu uygulama Birleşik Krallık (UK) bünyesinde bulunan Galler, İngiltere ve Kuzey İrlanda’da başladı. Natasha Kanunu olarak da anılıyor. Uygulamanın detayları 2019 yılında duyurulmuş ve geçiş süresi verilmişti. Aşağıda konunun detayını bulabilirsiniz.
Not: Avrupa Birliği üye devletlerinde ve Türkiye’de henüz böyle bir uygulama yasal olarak zorunlu değil.
Doğrudan Satışı Yapılan Hazır Ambalajlı Ürün Ne Demek?
Doğrudan (direkt) satışı yapılan hazır ambalajlı ürün (PPDS – PrePacked Food for Direct Sale), satıldığı yerde hazırlanan ve tüketici sipariş vermeden önce paketlenmiş olan ürünlerdir. Tüketici bu ürünleri, bir raftan kendi seçme veya bir tezgahın önünden isteme yoluyla alabilir.
Paketlenmiş sandviçler veya salatalar buna örnek olarak verilebilir.
Bu Kapsama Girmeyen Ürünler
Aşağıdaki durumlar bu kapsama girmez:
- Paketlenmemiş veya tüketici sipariş verdikten hemen sonra ambalajlanan gıdalar (Örneğin, restoranda yenilen yemek veya hamburgercide ürünü seçip sipariş verdikten sonra paketlenip hemen teslim edilen hamburger) Bu durumlarda, alerjen bilgisi tüketiciye aktarılabilir durumda olmalıdır, mevcut yasalarda bulunuyor. Burayı inceleyebilirsiniz: Restoranlarda Alerjen Bildirimi Nasıl Olmalı?
- Bir işletme tarafından paketlenen ve başka bir işletmeye tedarik edilen yiyecekler. (Bu durumda paketli ürünler için Gıda Etiketleme kuralları zaten zorunludur.)
Yeni Kurallar Hangi Sektörleri İlgilendiriyor?
Bu ürünler genellikle aşağıda belirtilen yerlerde satışa sunulur:
- Restoran, kafe, sandviç dükkanı
- Pastane, fırın
- Kasap, şarküteri
- Zincir marketlerin içinde hazır paketli ürün hazırlanan alanlar
- Okul, hastane vb. kantinleri
- Mobil satıcılar, sokak satıcıları
Bu Kanuna Neden “Natasha Kanunu” Deniyor?
Bu kanun, 2016 yılında 15 yaşındayken şiddetli bir alerjik reaksiyon nedeniyle vefat eden İngiliz vatandaşı Natasha Ednan-Laperouse’un adı ile anılmaktadır.
Natasha’nın ciddi bir susam alerjisi vardı ve satın aldığı bir sandviçin ekmeğinde susam tohumlarının bulunduğunun farkında değildi. Ürün, hazırlandığı yerde satışa sunulan bir mağazadan alınmıştı ve bir etiket içermiyordu.
Bu trajik olay, direkt satışı yapılan hazır ambalajlı ürünlerde alerjen bildirimi yasasının çıkmasını hızlandırmıştır.
Etiket Bilgilerinde Ne Olmalı?
Bu kapsamdaki ürünlerin etiket bilgisinde aşağıdaki bilgilerin olması gerekliidir:
- Ürünün adı
- İçindekiler bilgisi
- İçindekiler bilgisinde alerjen gıdanın vurgulanması (koyu renk ile vb.)
Bildirimi Zorunlu Alerjen Gıdalar Hangileri?
Gıda etiketi üzerinde bildirilmesi ve vurgulanması gereken 14 alerjen gıda aşağıdakilerdir:
- Gluten içeren tahıllar (buğday, çavdar, arpa, yulaf ve bunların ürünleri)
- Kabuklular (karides, ıstakoz, yengeç vb.)
- Yumurta ve yumurta ürünleri
- Balık ve balık ürünleri
- Yerfıstığı
- Soya fasulyesi
- Süt ve süt ürünleri
- Sert kabuklu meyveler (badem, fındık, ceviz, kaju, pikan cevizi, antep fıstığı vb.)
- Kereviz ve ürünleri
- Hardal ve ürünleri
- Susam tohumu ve ürünleri
- Kükürt dioksit ve sülfitler
- Acı bakla
- Yumuşakçalar (midye, ahtapot, salyangoz vb.)
Etiket Örnekleri
Aşağıdaki görsellerde, farklı ürün tiplerinde birkaç etiket örneği görebilirsiniz. (Bu örnekler, sadece, hazırlandığı yerde direkt satışı yapılan ambalajlı ürünler içindir.) (İngilizce)
Kısa Bilgilendirme Videosu
Food Standards Agency (FSA) tarafından yayınlanan kısa bilgilendirme videosu, aşağıdaki Youtube bağlantısından izlenebilir. (İngilizce)
Kaynaklar
- Food Standards Agency UK, Introduction to allergen labelling changes (PPDS), https://www.food.gov.uk/business-guidance/introduction-to-allergen-labelling-changes-ppds
- Natasha Allergy Research Foundation, https://www.narf.org.uk/