Beslenme Beyanları Yönetmeliği, 20 Nisan 2023 tarihli resmi gazetede yayınlandı. Beslenme beyanı konusu, daha önce 2017 yılında yayınlanmış olan Beslenme ve Sağlık Beyanları Yönetmeliği’nde yer alıyordu. Sağlık beyanları ayrılarak beslenme beyanları ile ayrı yönetmelik haline getirildi. Beslenme beyanı bildiriminde, içerik olarak önceki yönetmeliğe göre bir fark bulunmuyor.
Beslenme beyanları ile ilgili yönetmelik Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yürütülürken, sağlık beyanları konusu Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz kurumu tarafından yürütülüyor. Bakınız: Sağlık Beyanları
Beslenme Beyanı Nedir?
Beslenme beyanı, bir gıdanın içerdiği enerji, besin öğeleri veya diğer öğeleri nedeniyle beslenme yönünden yararlı özelliklere sahip olduğunu belirten, ileri süren veya ima eden herhangi bir mesajı ifade eder.
Beyan, herhangi bir formdaki resimli, grafik veya sembolik gösterimler de dâhil olmak üzere, bir gıdanın kendine özgü özellikleri olduğunu belirten, ileri süren veya ima eden herhangi bir mesaj veya gösterimi ifade eder.
Beslenme Beyanları Bildirimi Kuralları
Beslenme beyanı yapılırken aşağıdaki kurallara uyulmalıdır:
- Belirsiz, yanlış veya yanıltıcı olamaz.
- Diğer gıdaların beslenme yönünden yeterliliği veya güvenilirliği konusunda şüpheye neden olacak şekilde olamaz.
- Belirli bir gıdanın aşırı tüketimini destekleyecek veya özendirecek şekilde olamaz.
- Çeşitli ve dengeli beslenmenin, genelde besin öğelerini uygun miktarlarda sağlayamayacağını belirtecek, ileri sürecek veya ima edecek şekilde olamaz.
- Tüketicide endişeye neden olabilecek biçimde olamaz.
Beslenme beyanı yapılan ürünlerde beslenme bildirimi zorunludur.
Gıdada Beslenme Beyanları Nelerdir?
Gıdanın etiketinde, tanıtımında veya reklamında, sadece yönetmelik ekinde verilen beslenme beyanları, koşullara uygun olmak kaydıyla verilebilir. Bunlar aşağıdaki tabloda verilmiştir. (Beyan koşulları için yönetmelik ekini inceleyiniz.)
| Enerji / Besin Öğesi | Beslenme Beyanı |
|---|---|
| Enerji/Kalori / besin öğeleri | Azaltılmış/Daha az |
| Enerji / Kalori | Düşük |
| Enerjisiz/Kalorisiz | |
| Yağ | Düşük / Az |
| Yağsız | |
| Doymuş yağ | Düşük / Az |
| Doymuş yağ içermez Doymuş yağ yoktur | |
| Omega 3 yağ asitleri | Kaynak/İçerir/…ilaveli |
| Yüksek | |
| Tekli doymamış yağ | Yüksek |
| Çoklu doymamış yağ | Yüksek |
| Doymamış yağ | Yüksek |
| Trans yağ | Trans yağ içermez Trans yağ yoktur |
| Şeker | Düşük / Az |
| Şekersiz | |
| İlave şeker içermez Şeker ilavesiz | |
| Sodyum / Tuz | Azaltılmış / Daha az |
| Düşük / Az | |
| Çok düşük / Çok az | |
| Sodyumsuz / Tuzsuz | |
| Lif | Artırılmış / Daha fazla |
| Kaynak/İçerir/…ilaveli | |
| Yüksek | |
| Protein | Artırılmış / Daha fazla |
| Kaynak/İçerir/…ilaveli | |
| Yüksek | |
| Vitaminler ve/veya Mineraller | Azaltılmış |
| Kaynak/İçerir/…ilaveli | |
| Yüksek |
Bildirimi yapılabilecek vitamin ve mineraller ile bunların beslenme referans değerleri, yönetmeliğin Ek-2 bölümünde verilmiştir.
Kaynaklar
- Türk Gıda Kodeksi Beslenme Beyanları Yönetmeliği, Resmî Gazete Tarihi: 20.04.2023 Resmî Gazete Sayısı: 32169, https://mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=40154&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5