Avrupa Birliği Tarım ve Kırsal Kalkınma Genel Müdürlüğü tarafından, “10 yıllık Tarımsal Öngörü” raporu 14 Ocak 2022 tarihinde yayınlandı. Rapor, tarımsal ve hayvansal ürünlerle ilgili, Avrupa Birliği bünyesinde 10 yıllık bir projeksiyon sunuyor. Analizler, birçok parametre dahil edilerek oluşturulmuş ve 2031 yılına kadar bir tahmin içeriyor. Analizlerin, tarımsal gelişimde stratejik planlara ışık tutması bekleniyor. Bu yazıda, raporun içeriği ile ilgili özet bilgiye ulaşabilir, raporun tamamını yazının sonundaki bağlantıdan indirebilirsiniz.
Rapor İçeriği
Avrupa Birliği için tarımsal öngörü ve tahmin raporu, aşağıdaki başlıklarda detayları içeriyor:
- Ekilebilir Ürünler
- Tahıllar
- Yağlı tohumlar
- Bitkisel yağlar
- Bio yakıtlar
- Bakliyat ve pirinç
- Yem
- Şeker
- Süt ve süt ürünleri
- Et Ürünleri
- Özel tarımsal ürünler
- Zeytin ve zeytinyağı
- Şarap
- Meyve ve sebze
Temel Varsayımlar
Makroekonomik varsayımlara göre, küresel ekonomi 2021’de toparlanacak ve 2031 yılına kadar yıllık ortalama %2,7’lik bir büyüme seviyesinde dengelenecek. AB ekonomisi 2023 yılına kadar COVID-19 öncesi seviyelere toparlanmalı. Birkaç yıllık düşük enflasyonun ardından, ekonomik faaliyetin güçlü bir şekilde yeniden başlamasına, emtia fiyatlarında – çoğunlukla enerji fiyatlarında – bir artış eşlik etti ve bu da, Kasım 2021’de Euro bölgesi enflasyonunda 10 yılın en yüksek seviyesi olan %4,9’a yol açtı. Tahminler, AB enflasyonunun %1,9’da istikrara kavuşacağını varsayıyor.
Makroekonomik tahminler ve mahsul verim beklentileri, doğası gereği belirsiz olduğundan, ekonomi ve tarım piyasalarındaki belirsiz koşulların neden olabileceği olası gelişmelerin gösterilmesini sağlayan bir belirsizlik analizi yapılmıştır. Bu rapor, beklenen fiyat civarındaki olası fiyat aralıklarını içerir.
Ekilebilir Ürünler
Arazi Kullanımı
Toplam AB tarım alanının, esas olarak azalan ekilebilir ekin alanlarının etkisiyle bir miktar azalması bekleniyor. Yeni Avrupa Tarım Politikaları veya (henüz uygulanmayan) Avrupa Yeşil Anlaşması ile ilgili girişimlerin destekleyici önlemlerinin yokluğunda, organik üretime ayrılan alanın 2031 yılına kadar toplam tarım arazisinin %15’ine ulaşması bekleniyor. Bu türe talebin artacağı varsayılıyor. Sonuç olarak, gelenekselden organike yıllık dönüşüm oranının 2022-2031’de 2014-19’daki kadar güçlü kalacağı varsayılıyor. Organik tarım sektörüne ek destek, trendin hızlanmasına neden olabilir.
Tahıllar
Toplam AB tahıl alanının, ana tahıl alanlarındaki düşüşe bağlı olarak 2021 ve 2031 yılları arasında 51,2 milyon hektara düşeceği tahmin edilmektedir. Doğu AB ülkelerindeki rekolte iyileşmeleri nedeniyle mısır rekoltesinin artmaya devam etmesi beklenirken, buğday ve arpa rekoltesinin hafifçe düşmesi bekleniyor. Bu, 2031’de 276 milyon ton tahıl üretimine dönüşecek (2021’e kıyasla -%2,5). Daha düşük hayvansal üretim ve yem kullanımı nedeniyle, yerel kullanımın 254.8 milyon tona düşmesi bekleniyor.
Ticaret tarafında, AB rekabetçi olmaya devam edecek, ancak diğer kilit aktörlerden, özellikle de Karadeniz bölgesinden gelen güçlü rekabetle karşı karşıya kalacak ve bu, büyüyen bir pazarda pazar paylarında azalmaya yol açacaktır. Gübre ve enerji fiyatlarındaki artışın 2022 çiftçilerinin ekim kararları üzerindeki potansiyel etkisi, kısa vadeli ana belirsizliği temsil ediyor.
Yağlı Tohumlar, Bitkisel Yağlar, Biyodizel
AB yağlı tohum alanı, mevcut seviyelere benzer şekilde 10.7 milyon hektar olacaktır. Yağlı tohum veriminin, özellikle ayçiçeği ve soya fasulyesinde yavaş yavaş artması beklenirken, kolza tohumu olumsuz iklim koşullarına ve haşere baskısına daha duyarlı olduğu için durumu zorludur. Alan ve verim varsayımları birleştirildiğinde, AB yağlı tohum üretiminin 2031’de 31,2 milyon ton olacağı tahmin edilmektedir. AB’nin, düşük talebin ardından dönemin sonuna doğru ithalatın düşmesiyle birlikte, projeksiyon dönemi boyunca net yağlı tohum ithalatçısı olarak kalması beklenmektedir.
AB’nin bitkisel yağlara olan talebi, gıda dışı kullanımın azalması nedeniyle düşmektedir. Biyodizel talebinde öngörülen düşüş nedeniyle en çok palm yağı ithalatı etkilenecektir.
Bakliyat ve Pirinç
Protein bitkileri bezelye, fasulye, mercimek, nohut ve diğer kuru bakliyatları içerir. Son yıllarda, protein mahsullerine ayrılan AB alanı önemli ölçüde artmıştır. Bu eğilim, teşvikler ve artan iç tüketim nedeniyle oluştu. Protein bitkilerinin yeme daha fazla girmesi, bitki bazlı ürünlerin popülaritesinin artması talebi artırdı.
Protein bitkileri ekilen alanların, 2021 rakamlarına göre %19 artarak 2031’de 2,4 milyon hektara ulaşması bekleniyor.
AB pirinç üretim sistemlerinin hava koşulları açısından zorluklarla karşılaşması nedeniyle AB pirinç üretiminin biraz düşmesi bekleniyor. AB pirinç tüketiminin yılda %0,25 artması bekleniyor. Bu da pirinç ithalatında artış anlamına geliyor.
Yem
AB’de domuz, sığır ve süt sığırı sürülerindeki düşüş nedeniyle ekilebilir ürünlerden yem talebinin düşeceği tahmin ediliyor. Organik süt üretiminin artması ve daha da yaygınlaştırılması ve çeşitlendirilmesi, ottan gelen proteinlerin yem rasyonlarındaki payını artıracaktır. Yem fiyatlarının önümüzdeki birkaç yıl içinde düşmesi ve ardından 2031 yılına kadar değer kazanması bekleniyor.
Şeker
AB şeker bölgesinin orta vadede istikrar kazanması ve AB üretiminin 2031 yılına kadar yavaş yavaş 16,3 milyon tona çıkması bekleniyor. Daha az şekerli diyetlere geçiş nedenli olarak insan şeker tüketiminde bir düşüş bekleniyor. İşlenmiş ürünler için şeker ihracatındaki artış, tüketimdeki düşüşü telafi etmelidir.
Süt ve Süt Ürünleri
Sürdürülebilirlik hedefleri, 2031 yılına kadar 162 milyon tona ulaşacak olan AB süt üretimindeki yıllık büyümede (yılda %0.5) bir yavaşlamaya dönüşebilir. Sektör ayrıca, verimlilik kazanımlarına ve daha yüksek çevre standartlarına odaklanarak çiftçilik uygulamalarını daha da iyileştirecektir.
Geleneksel sistemlere alternatifler daha büyük bir pazar payı kazanacak, bu da daha düşük bir yıllık verim artışı (2011-2021’deki %1,9’a kıyasla %1,2) ve sürü azalmasını (2031 yılına kadar -1,5 milyon inek) telafi edecek. Organik süt üretiminin 2031’de %8’e (2019’da %3,5) ulaşması, ekonomik değer, çevresel faydalar sağlaması ve toplumsal talepleri (örneğin hayvan refahı) karşılaması bekleniyor.
AB’deki büyümenin yavaşlamasına rağmen, Yeni Zelanda ve ABD’nin önünde dünya pazarındaki en büyük süt ürünleri tedarikçisi olmaya devam edecek. (2031’de küresel süt ticaretinin %30’u)
Geçmişte olduğu gibi, peynirin 2031 yılına kadar üretilecek ek AB sütünden en fazla faydalanması (yıllık büyüme oranı %0,7, %40’a yakın) ve en yüksek değeri (yaklaşık 40 milyar Euro) üretmesi bekleniyor.
Et
Artan nüfus ve gelişmekte olan ülkelerdeki yüksek gelir sayesinde dünya et tüketiminin her yıl %1,4 oranında artmaya devam etmesi bekleniyor. Birçok ülkede iç tüketim ile üretim arasındaki farkı kapatmak için küresel olarak ek 3,4 milyon ton et ithalatına ihtiyaç duyulacak.
AB sığır sürülerindeki düşüşün ardından dana eti üretiminin düşmesi bekleniyor. AB sığır eti tüketimi, uzun vadeli eğilimin ardından kişi başına 0,9 kg azalacak. Et ihracat fırsatları orta vadede iyileşebilir.
AB’nin kanatlı eti talebindeki ve AB kanatlı üretimindeki artış yavaşlayacak. Tüketiciler hala kanatlı etini sağlıklı ve sürdürülebilir bir ürün olarak görmekte.
AB’nin koyun ve keçi eti üretimi ve tüketiminin biraz artması bekleniyor. Canlı hayvan ihracatı, esas olarak hayvan refahı endişeleri ve finansal risk nedeniyle azalacak. İngiltere ve Orta Doğu’daki ortaklarla ticaretin konsolidasyonu sonucunda et ihracatının gelişmesi bekleniyor. Koyun eti ithalatı kısa vadede toparlanacak ancak Avustralya ve Yeni Zelanda daha çok Asya pazarlarına odaklanacak.
Özel Tarımsal Ürünler
AB zeytinyağı üretiminin, artan karlılıkla birlikte 2031 yılına kadar 2,5 milyon tona ulaşması bekleniyor. Bununla birlikte, iklim değişikliği, verim ve yağ kalitesinde yıllık değişikliklere yol açan bir zorluk olmaya devam edecek. AB’nin başlıca ihracat destinasyonlarında kişi başına tüketim düşük kalmaya devam ederken, büyüme potansiyeli yüksek. Bu nedenle ihracat genişleyecek ve daha büyük bir pay alacaktır.
AB şarap sektörü, yeni ve eski nesil tüketicilerin değişen yaşam tarzlarına ve tercihlerine uyum sağlıyor. Tüketimdeki düşüş eğiliminin yavaşlaması, diğer kullanımların (alkol, sirke vb. üretimi) biraz artması bekleniyor.
Tarımsal Gelir ve İş Gücü
Genel olarak, AB tarımsal üretim değerinin yılda %0,7 artması bekleniyor. Bitkisel üretimin değeri, geçmişteki eğilimin tersine bir şekilde, yılda -%0.5 oranında düşebilirken, hayvansal ürünlerin değerindeki büyüme yavaşlamadan kaynaklanmaktadır. Ara maliyetlerdeki artışın da yavaşlaması beklenirken, enerji ve gübre maliyetlerinin payının da %22’ye çıkması bekleniyor. Net katma değerdeki yıllık artış, 2011-2021 dönemindeki %3’lük artışa kıyasla %1’e düşmektedir.
Tarımsal emeğin daha da azalacağı, ancak bunun daha yavaş bir hızda olacağı tahmin edilmektedir. Genç çiftçiler tarafından yönetilen çiftliklerin sayısı arttı. İşçi başına çiftlik gelirinin sabit kalması bekleniyor.
Notlar
- Rapor, mevcut AB üye devletlerini kapsamaktadır (EU-27).
- Rapor, analiz sırasında en makul kabul edilen bir dizi makroekonomik varsayıma dayalı olarak, AB tarım piyasaları, gelir ve çevre için 2031 yılına kadar orta vadeli bir görünüm sunuyor.
- Petrol fiyatı, nüfus tahminleri, USD/EUR döviz kuru, Gayrisafi Milli Hasıla, 11 Kasım 2021’de güncellendi. Tarım piyasalarının analizleri, Eylül 2021 sonunda mevcut olan bilgilere dayanmaktadır.
Kaynaklar
- EC (2021), EU agricultural outlook for markets, income and environment, 2021-2031. European Commission, DG Agriculture and Rural Development, Brussels., December 2021, PDF, 83 pages, https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/food-farming-fisheries/farming/documents/agricultural-outlook-2021-report_en.pdf